Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tłumaczzdrajca.Oniemożliwościprzekładówzgreckiejliteratury...
15
kowojestnajzupełniejdopuszczalne),stracimysens,jakitozdaniemiało
idlaHerodota,idlajegoodbiorców-czytosłuchaczy,czytoczytelników.
Wtensposóbdochodzimydoproblemuprzekładupojęć,terminów,
anawetwłaśnierelacjiozdarzeniach.Znowudobrymprzykłademsątu
HistoriaeHerodota,pierwszewielkiezachowanedziełohistoriografii
antycznej.OtóżtytułpolskiegoprzekładuSewerynaHammerajestnie
tylkomylący,lecznadtosprzecznyzcałąkoncepcjąHerodotowegopi-
sarstwa.Pamiętaćprzytymnależy,żehistoriografiawstarożytnościbyła
poprostugatunkiemliterackimidziełahistorykówocenianoprzede
wszystkimwedługkryteriówestetycznych.WprawdzieTukidydeswcy-
towanymwyżejmiejscu(I22,4)zastrzega,żesampiszeniepoto,aby
dostarczyćprzyjemnościsłuchaczom,iniedlanchwilowegopopisu”,ale
poto,byjegopracęuznalizapożytecznąnci,którzybędąchcielipoznać
dokładnieprzeszłośćiwyrobićsobiesądopodobnychwydarzeniach”
4,
dotyczytojednaktylkotreściidoborumateriału(ndziełomoje,pozba-
wionebaśni...”),awnajmniejszejmierzeniejestodrzuceniemtroski
okompozycjęistylnarracji.ZHerodotemsprawajestjeszczebardziej
złożona.Niejestonhistorykiemwdzisiejszymsensietegosłowainie
spisujendziejów”wznaczeniuresgestae,lecztworzypoto,bydzieła
wielkieipodziwugodne[...]bezsławysięnieostały.Jesttobezwątpienia
wzórepicki,samzaśHerodottymtylkosięróżniodtwórcóweposu,że
wsprawieowychnwielkichdzieł”(œrgameg£latekaˆqwmast£Upro-
wadzibadania,anieidziezainnymipoetamiinieliczynanatchnienie
Muz.Wprooimionokreśladokładniecharakterswegodziełaiwcalenie
dążydosystematycznegowykładuoprzeszłości.Wjęzykupolskimjed-
naktytułHistorie(używanywwersjiłacińskiejjakoHistoriaewkry-
tycznychwydaniachnowożytnych)nieoddajeaniistotypisarstwaHero-
dota,aninawetwyrażeniafstor…hj¢pÒdexij.TytułBadanialubUkaza-
niebadańnatomiastbrzmiałbychybaconajmniejdziwacznie,jeślinie
śmiesznie,apozatymnicbyniemówiłwspółczesnemuczytelnikowi
ocharakterzeiprzynależnościgatunkowejksiążki.Możenawetkojarzy-
łbysięzjakimśdziełemlekarskim...
TłumaczenieHerodotatozadanieniewielełatwiejszeniżprzekład
tragedii.Jeślichcesięwtłumaczeniuzachowaćcałycharaktertego
niezwykłegodzieła,zadanietostajesięniewykonalne.Zresztątakże
winterpretacjachoryginałuniebrakowałonieporozumień.Jużwstaro-
4PrzekładKazimierzaKumanieckiego.
