Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
68
RICHARDWASSERSTROM
tośćpomyślności(well-being)iwolnościkażdejosoby.Wbardziej
szczegółowymujęciutokjegowywodujestnastępujący:
JakstwierdzaVlastos,istniejewieleróżnychprzypadków,wktó-
rychwszystkieosobysązdolnedodoświadczaniatychsamychwar-
tości.
Takzatem,abywziąćpoduwagęcałkowiciejasnyprzypadek,niezależnieod
tego,jakbardzoosobyAiBróżniłybysię,gdychodzioichgustistylżycia,
obydwieonebędąpragnąćulgiwostrymfizycznymbólu.Wtymprzypadku
przypiszemytęsamąwartośćsprawieniuulgijednejidrugiej,bezwzględu
nato,żeAmożebyćosobąutalentowaną,odnoszącąświetnesukcesy,aB
„tylkonikim”śWewszystkichprzypadkach,wktórychistotyludzkiesą
zdolnedocieszeniasiętymsamymdobrem,mamypoczucie,żewewnętrzna
wartośćichradościjesttakasama.
Właśniewtymsensietwierdzimy,że(1)pomyślnośćjednegoczłowiekajest
taksamowartościowajakpomyślnośćjakiegokolwiekinnegoś[Podobnie]
mamypoczucie,żemożliwośćwyborutego,cobędziemyczynili,sądzili,
aprobowali,mówili,czytali,czcili,maswojąwłasnąwartośćwewnętrzną,tę
samądlawszystkichosób,itocałkiemniezależnieodwartościrzeczy,które
zdarzasięnamwybierać.Naturalniemamynadzieję,żewszystkieosoby
będączyniłynajlepszymożliwyużytekzeswojejwolnościwyboru.Jednak
korzystanieztejwolnościcenimyniezależnieodjegowyniku;icenimyje
równieuwszystkich.Albowiem(2)wolnośćjednegoczłowiekajesttaksamo
wartościowajakwolnośćjakiegokolwiekinnegoś.[Takwięc]ponieważje-
steśmyprzekonaniorównejwartości,jakąposiadaludzkapomyślnośćiwol-
ność,powinniśmybyćrównieżprzekonaniorównościprawadopomyślności
iwolności,któreprimafacieprzysługujeludziom.(51-52)
Niejestempewien,czysformułowanywtakisposóbargumentten
odpowiadanapewnegorodzajuzarzuty.Wszczególnościnasuwają
siętrzypytaniazasługującenadalsząuwagę.Popierwsze,dlaczego
ktokolwiekmiałbyposiadaćprawodocieszeniasięjakimiśdobrami,
akonkretniej,pomyślnościąiwolnością?Podrugie,najakiejpodsta-
wiemogłobysięopieraćnaszeprzekonanie,żewewnętrznawartość
radościczerpanejztakichdóbrjestrównadlawszystkichosób?Apo
trzecie,nawetjeśliktośpowinienmiećprawodopomyślnościiwol-
nościinawetjeśliwewnętrznawartośćradościczerpanejprzezkażdą
osobęztychdóbrjestrówna,todlaczegowszyscyludziemielibymieć
równeprawo-azatemprawoczłowieka-dotego,abyzapewniać
sobie,otrzymywaćicieszyćsiętymidobrami?
Moimzdaniemnajprostszajestodpowiedźnatrzecieztychpytań.
Skorokażdymaprawodopomyślnościiwolnościiskorowewnętrzna
wartośćradości,którąjednaosobaczerpieztychdóbrjestrównawe-
wnętrznejwartości,którąposiadaradośćczerpanaznichprzezinną
osobę,wtakimraziewszyscyludziemająrówneprawo-azatempra-
woczłowieka-dotego,abyzapewniaćsobie,otrzymywaćicieszyćsię
