Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
antRopologiajakonauka
1.1Uwagiogólne
Antropologia-naukaorodzajuludzkim-zajmujesięnaturąludzką,jegooso-
bliwościamigatunkowymi,normami.Swymiuogólnieniamiwchodziwobszary
biologiiczłowieka,naukhumanistycznych,naukogospodarowaniuipolityce.WXXw.
weszłanagruntfilozofii,religii,naukprawnychinaukokulturze.
Jesttonaukaoddziesięciolecimedialniemodnaipopularna.Samterminantro-
pologiaużywanyjestczęsto,możnawięczadaćpytanieolokalizacjętejnaukiwsys-
temienauk,ojejmiejsceiznaczenietegoterminu.Słyszysięoantropologiifizycznej,
biologicznej,kulturowej,społecznej,filozoficznejczyreligii.Możnapytać,czyicołączy
oweantropologie,costanowioichpopularności?Intuicja,aczęstowiedzapodpo-
wiadaprzeciętnemuinteligentowi,żeprzedmiotemtejnaukijestczłowiek(gr.anthro-
pos-człowiek,logos-nauka).Przeciętnieludziewiedzą,żeczłowiekiemzajmująsię
naukowcywielunaukbiologicznych,np.anatomii,fizjologii,genetyki,ekologii,em-
briologii,gerontologii.Naukiteobejmująswymzakresemjednaknietylkoczłowieka,
alerównieżświatzwierzęcy,anawetroślinny.Natomiastwnaukachhumanistycznych
(łac.humanus-ludzki)przedmiotembadawczymjestdziałalnośćtylkoczłowieka-hi-
storia,językoznawstwo,etnografia,archeologia,socjologia,demografia,pedagogika,
psychologia,filozofia.Możnapytaćoto,czytakróżneilicznenaukimożnanazywać
antropologicznymi,czyijakiezwiązkiłącząjezantropologią?Otóżantropologia
dajesyntetyczneujęcienaturybiologicznejiduchowejorazspołecznejikultu-
rowejczłowieka.Szczegółowedyscyplinynaukoweoczłowiekuzajmująsięjego
cząstkowąnaturą,jegowyizolowanymiproblemami.Ztychwzględówżadna
ztychnaukniemożedaćuogólnionegoobrazuczłowieka.Niewątpliwiejakiśuogól-
nionyobrazswojejosobyiinnychludziposiadakażdyczłowiek,leczjestonoparty
głównienaintuicji.
NajwiększypolskiantropologXXw.JanCzekanowski(1882-1965)słusznietwier-
dził,żeantropologiązajmująsięwłaściwieniemalwszyscyludzie,gdyżniesposóbnie
zwracaćuwaginabliźnichiichprzeżycia.Wszyscyludziesąwpewnymsensieantro-
pologamiilekarzami.Ludziezzaangażowaniemrozprawiająourodzie,wyglądzie,
modzie,ozdrowiuichorobach.Dlaogółuludziantropolog,azwłaszczalekarz,wystę-
