Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Antropologiapraktykjęzykowych:wprowadzenie
41
Proceduratotalizacjiwniektórychzastosowaniachstanowićmoże–jakwskazuje
Bourdieu–przywilejbadacza,którynaprzykładdokonującsynoptycznegoze-
stawienianastępującychposobiefaktówdotyczącychpraktyki,traciwprawdzie
możliwośćuchwyceniajejczasowości,jednakzyskujezatęcenęzdolnośćdo
identyfikacjinadrzędnych,przenikającychjąrelacji,atymsamymogarnięciajej
jakosynchronicznieistniejącejcałości.Tworzywtensposób,rzeczjasna,kolej-
nąfikcjępoznawczą,alemożeonabyćużytecznadziękitemu,żeodsłaniata-
kieformyorganizacjipraktyki,któreniedostępnesązkoleisamympodmiotom
działającym95.
Alewprzypadkuogólnejstrategiibadaniapraktyk,zwracającejsięniebez-
pośredniokunimsamym,leczkuwielowymiarowej,heterogenicznejprzestrzeni
stanowiącejichśrodowiskopoznawcze,podobnatotalizacjaniewchodziwgrę.
Składnikitejprzestrzeninietylkobowiemsąróżnorodne,alemająróżnystatus
poznawczy,aodniesieniekażdegoznichdosamejpraktykimaodmiennycha-
rakter.Osiąganychwynikówniedasięwięcsprowadzićdożadnegowspólnego
mianownika,poddaćjednejlogiceanizsyntetyzować.Dlategocelemnakreślonej
tustrategiibadawczejniejeststworzeniecałościowego,uzgodnionegowewnętrz-
niekorpusuwiedzynpozytywnej”odanejpraktyce,tylkoswegorodzajutrian-
gulacja–względniejednoznacznewytyczenienmiejsca”praktykizzewnątrz,
poprzezrzutowaniecząstkowychjejrozpoznańprowadzonychzróżnychiwróż-
nysposóbustanowionychperspektyw:nmodeluobiektywistycznego”(wraz
zjegoobiektywizacją),habitusuischematupraktycznego(bądźnsposobuży-
cia”)inteoriitubylczej”.Jedynąmożliwąstrategiąpoznanianaukowegopraktyk
byłobywięc,powtórzmy,ichnosaczanie”.
Powstajejednakpytanie,czytorzeczywiściejedynamożliwość.Rekomendo-
wanaprzezBourdieustrategiaopierasiębowiem,jakwskazywałem,nazałożeniu
okoniecznościzachowaniandystansuobiektywizującego”wpostawiebadawczej.
Tymczasemistniejąpropozycjeteoretyczne–podtrzymującezasadniczetezy
Bourdieudotyczącenaturypraktyk–którezałożeniategonierespektują.Mam
tunamyślikoncepcje,wmyślktórychnajwłaściwszymsposobemdocieraniado
„nieuczonejwiedzy”praktykajest„uczonaniewiedza”badacza.
Koncepcjetakierozwijajągłównieantropolodzyopodejściufenomenolo-
gicznym,częstołączącyjewłaśniezpodejściemzorientowanymnapraktyki96.
Uznająoni,żecelembadaniaantropologicznegojestdotarciedoszczególnych
sposobówpostrzeganiaiujmowaniabadanejrzeczywistościprzeztych,którzy
jązamieszkują,czyli–przywołującsłynnesformułowanieBronisławaMalinow-
95Zob.tamże,s.112–114.
96Zob.:R.Desjarlais,C.J.Throop,PhenomenologicalApproachesinAnthropology,nAnnualRe-
viewofAnthropology”2011,nr40;M.Jackson,Introduction:Phenomenology,RadicalEmpiricism,
andAnthropologicalCritique,[w:]ThingsAsTheyAre:NewDirectionsinPhenomenologicalAnthropol-
ogy,red.M.Jackson,Bloomington1996,zwł.s.20–21,34–36.
