Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Acharnejczycy:preliminaria
❒seriascenekepizodycznych,ilustrującychsukcesyprotagonisty
ikonsekwencjesporuagonistycznego,któreczęstozawierająelementy
werbalnegoatakunaniektórychobywateli(czyliwidzów),iktórych
ważnączęściąjestpojawianiesiępostaciniezwiązanychzakcją,gdzie
sąonelżoneiprzepędzaneprzezgłównąfigurękomiczną;
❒epilog,tj.zakończeniesztuki,jejostatniascena,podsumowująca
szczęśliwerozwiązanieagonu(komediaRycerze),przedstawiającakoń-
cowestatusquorywalizującychbohaterów(Acharnejczycy),ukazująca
końcoweczynybohatera,wynikającezakcjikomedii(Chmury)itp.,
częstookraszonapieśniąitańcem;
❒eksodos,tj.wyjściechóruzwygłoszeniemostatniejkwestiikomedii.
UArystofanesawyjściechórujestraczejpośpieszne,aeksodosbywa
krótki;wewcześniejszychkomediachsztukamiałakończyćsiękomo-
sem,tj.procesjąchóru,jako,jaksięwydaje,wyrazemafirmacjiżycia
izabawy.
Powyższeczęścikomediiprzedstawianesąalbowpostacimonologu(część
prologu,częśćparodosu),dialogu,tzw.epejsodion(częśćprologu,częśćagonu,
częśćscenekepizodycznych,epilog)lubpieśnichórupołączonejztańcem,tzw.
stasimon(częśćagonu,częśćparodosu,częśćparabazy,częśćscenekepizodycz-
nych,eksodos).Należypamiętać,żeoweczęścikomediiniemająnicwspólnego
zaktamiwsztukachwspółczesnych—komediastaranieznatakiegopodziału.Akty
pojawiająsiędopierowkomediinowej,leczstopniowezmiany,np.zanikparabazy,
odnotowujemynaprzełomieuprzechodzenia”komediistarejwśrednią.
Jakwidaćwyżej,innymważnymcharakterystycznymaspektemkomediistarej
jestwystępowaniewniejchóru(znowu,tracącegonaważnościwciąguewolucji
gatunkukomediowego,ażdocałkowitegojegozaniknięciawkomediinowej),
który,jakwspomnianowcześniej,nietylkobrałczynnyudziałwakcjisztuki,ale
takżekomentowałbieżąceżyciepolityczno-społeczneAten(icałejHellady).
Takżeprzedstawienieakcjiipostaciwkomediistarejsprawia,żejestona
unikalnawramachgatunkukomediowego.Komediastaroatyckazupełnieswo-
bodniepodchodzidosprawjednościczasuimiejscaakcjiczylinearnościwydarzeń
scenicznych—danasztukakomediowajestraczejzbioremluźnychscenniżjedną,
chronologiczną,historią.Postacieniesąwniejprzedstawionewsposób,doktórego
współczesnywidzteatralnybyłbyprzyzwyczajony.Sąoneledwiezarysowane,
bezwiększejgłębipsychologicznej.Danapostaćpodporządkowanajestcałko-
wiciewydarzeniomnascenie,acechyjejcharakteru,skąpoukazywanewidzowi,
wynikajązakcji,zdziałańpostacinascenie,anie—jakpóźniej—determinują
27
