Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KonfliktRzymianzGermanami
15
mocnodziałająprzeciwkotakiemunaturalnemurozwojowiprestiżowejklasy.
Niemawątpliwości,żewśróddawnychGermanówdziedzicznystatusrozwi-
nąłsięwoparciuowybieranychurzędników.NaterenachpodbitejBrytanii
przedstawicielestarychrodówksiążęcychstawalisiękrólamiorazerlami,
członkamirady.Wokresieojakimtumówimyzależnościtedopierosiękształ-
towały.Bezwątpieniaklasaksiążątwybiłasięjużponadmasy,leczhunninadal
należelidoluduinakontynencienigdynieosiągnęlistatusuosobnejklasyspo-
łecznej.
Zgromadzeniegermańskichksiążątihunnizostało,jaksięwydaje,określone
przezRzymianjakoodpowiednikSenatu.Synowienajwybitniejszychrodów
bylipodnoszenidogodnościksiążęcej,gdybylijeszczewdośćmłodymwieku
idopuszczanoichdodyskusjiwramachsenatu.Winnychprzypadkachświta
księciabyłaszkołądlatychmłodzieńców,którychinteresowałocośbardziej
niezwykłegoniżcodzienneżyciewolnegoczłowieka.
Rządyksiążątprzekształcałysięwmonarchięzawsze,gdywspołeczności
byłtylkojedenksiążę,lubteżjedenznichwyeliminowałlubzdominowałpo-
zostałych.Podstawyiduchsystemusamwsobienieuległztegopowoduzmia-
nie,bowiemnajwyższa,ostatecznawładzasądowniczapozostawała,jak
uprzedniowrękachzgromadzeniaogólnegowojowników.Różnicamiędzy
księstwemakrólestwembyłataknikła,żeRzymianiewjednymprzypadku
użylitytułukróla,gdychodziłonieojednego,leczodwóchksiążąt8.Pozycja
króla,podobniejakksiążęcanieprzechodziładziedziczniezjednegobenefi-
cjentanakolejnego,lecznajbardziejuzdolnienimężczyźnibylioceniani,ana-
stępniegłosowanieiwolaluduwynosiłyichdotejpozycji.Wwynikutegopro-
cesufizycznielubmentalnieniezdatnynastępcadziedzicznymógłinapewno
zostałbypominiętyprzywyborachnastanowisko.Jeślizatemkrólestwoiksię-
stwonapierwszyrzutokaróżniłysięjedyniecodoilościosób,tonaturalnie
widaćbyłoogromnąróżnicęmiędzyspołecznościami,gdzieprzywództwo
ikierownictwoznajdowałosięwrękachjednejosoby,atymigdziesprawowało
jekilkuludzi.Możliwośćutworzeniasięopozycji,ważeniaróżnychplanówna
zgromadzeniuogólnymiskładanieróżnorodnychpropozycjibyła,zewszyst-
kichpraktycznychpunktówwidzenia,całkowiciewyeliminowanawprzypad-
kukrólestwa.Władzazwierzchniazgromadzeniaogólnegostopniowozmie-
niałasięiwreszciejegorolasprowadzałasiędoaklamacji.Niemniejaklamacja
tabyławarunkiemkoniecznym,nawetdlaplanówkróla.Nawetwobecności
królaGermaniezachowalidumęiduchasporu,któresąwłaściwedlaludzi
wolnych.Tacytpisze(13.54)uBylikrólamiwtakimstopniu,dojakiegoGer-
maniepozwalaliimsięrządzić”(uinquantumGermaniregnantur”).
Związekokręguzcałymkrajembyłraczejluźny.Mogłosięzdarzyć,żeprze-
noszącosadęniecodalejokręgtakistopniowooddzieliłbysięodkraju,doktó-
regodotychczasnależał.Uczęszczaniewzgromadzeniachogólnychstałobysię
trudniejszeicorazrzadsze.Obiegrupyzatraciłybypoczuciewspólnotyintere-
sów.Podtymwzględemokręgbyłzwiązanyzresztąkrajujedyniepoprzezro-
8Tacyt,Ann.13.54.
