Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KonfliktRzymianzGermanami
17
iliczbyczłonkówgermańskiegoplemienia.Jeślijednakprawdąjest,żeprzy
uwarunkowaniachkulturalnychiagrarnych,jakiepanowaływstarożytnejGer-
maniinakilometrzekwadratowym,średniorzeczbiorąc,niemogłożyćwięcej
niż4lub5osób,tojesteśmyzmuszenizarzucićkoncepcjętysiąca.Możemy
niewątpliwiewyobrażaćsobie,żeplemię,mającetrzechczyczterechksiążąt,
przydzieliłobykażdemuznichnapotrzebysprawowaniawładzysądowniczej
regionliczącyjakieś1200do2000wojownikówimożliwejest,żeczasamitaki
regionrównieżnazywanopagus9.Jeślijednakwpierwuzyskaliśmyjasnywgląd
wnaturęsecinyiwygląduzajmowanejprzezeńosady,toniepozostajążadne
wątpliwości,iżRzymianiemówiącopagimielinamyśligłównieowesetki.Po-
nieważSasiużywalisłowaGowtymwłaśniesensiedopóźnychWiekówŚred-
nich,tomożemywuzasadnionysposóbużywaćtegosłowawtechnicznym
sensienaoznaczenieseciny,nawetwnajwcześniejszymokresie,ajednocześnie
nieprzecząc,żejestmożliwośćiżGermaniemogliużywaćgorównieżwsensie
bardziejogólnym,takjakbyobecniemówimyuBezirk”(okręg).
Mamytuzatemdoczynieniazseciną.OstatniahipotezaBrunnera,którą
zaakceptowałrównieżRichardSchröder,mówiżesecinabyłaoddziałem,czę-
ściąarmiipoddowództwemwodza,którazpewnościąniezawszeliczyłado-
kładnie100wojowników,bowiemcałeklanypodobnotrzymałysięrazem,
niemniejdostosowywanojądotakiejliczebnościraznajakiśczaszewzględów
wojskowych.
Następującerozumowanieprzeczysiętejhipotezie.Jednoznacznieustalo-
no,żeGermanieruszalidobojupogrupowaniwedługklanów.Niebyłosensu
bysztuczniełączyćklanywsetki(zakładając,żebyłyonemniejszeniżtalicz-
ba).Miasto-państwotakiejakRzymmusiałoarbitralnieorganizowaćswoich
wojownikówwucenturie”celemutrzymaniaporządku,bowiemnieistniały
żadneużytecznejednostkinaturalne.Jednakżeklany,którewostatecznymroz-
rachunkuniemogłybyćtakieznówmałe,ajeślitebyłyzbytnieliczne,to
wkażdymrazieosady,dawałyGermanomtakdoskonałejednostkipodziału
armii,iżtrudnobyłobyzrozumiećdlaczegostałąiogólnązasadą,dotyczącą
wszystkichplemionitrwającąprzezstulecia,byłobysztuczneiprzesadniewy-
myślnedzieleniewojównasetki,aniteżwjakisposóbbysięwykształciłaibyła
utrzymywana.
Jesttotymbardziejnieprawdopodobne,żewidzimyiżwłaśnieprzywódca
tejgrupy,hunno,byłczłowiekiem,zktórymspotykamysięstaleiwciążjako
zkimś,ktonajwyraźniejbyłdowódcąniższegoszczebla,zaśjegopozycjapo-
chodziłaznajdawniejszychczasów.Jakmógłsięwykształcićtakistanrzeczy,
jeślistałbyonnaczelezwykłegooddziału,któregoskładstalesięzmieniał,jeśli
samasecinaniebyłabyniezwyklestałymtworemijeśliprawdziwiewspólnoto-
weżycienieobejmowałobycałejjednostki,lecztworyjeszczemniejsze,czyli
rody?
9RachfahlmaracjępodtymwzględempiszącwJahrbuchfürNationaloekonomie74,170,przyp.,że
przyjmującmojestanowiskoodnośnieokręgów–secinmimowszystkopośrednioprzywracamty-
siącezpowrotemdogermańskiejhistoriiprawa.Niemaniccobypowstrzymywałonasprzedzało-
żeniemiżRzymianieniezawszeużywalisłowapaguswdokładnietymsamym,technicznymznacze-
niu,takjakmywprzypadkusłowauokręg”(niem.Bezirk).
