Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZANTYKIEMPRZEZWIEKI
Musi,musi,musi…–słowo,jakwiadomo,szalenieinspirujące
dlaartysty.Aleludziedługobyligłębokoprzekonaniosłusznościta-
kiegopodejściaijeszczepodczasprocesuwytoczonegow1857roku
pisarzowiGustawowiFlaubertowiwzwiązkuzzarzutemamoralności
powieści
PaniBovary
prokuratorgrzmiał,żesztukabezregułniejest
sztuką!Możnapowiedzieć,żesztukainnaniżzgodnazprzepisami
teżbyłauznawanazaniemoralną.
Napływałajużjednaknowafala;mistrzDavidgłosiłHwaszymna-
tchnieniemPlutarch”,atu,podoknemparyskiejpracowniwyrastały
barykady,bowłaśniewybuchłarewolucja!Czyżmożnategoniemalo-
wać?Alejaktopogodzićzantycznymdostojeństwem?Cotozatemat,
gdymotłochchwytazabroń?Gdybytojeszczebyłmotłochstarożytny…
Mimowszystkofermentprzemianpolityczno-społecznychimę-
czącygorsetpseudoantycznysprawiły,żeporewolucji,jużnapoczątku
XIXwieku,pojawilisięmłodzizdolniludzie,znudzenimonopolem
tematycznymiformalnymantyku.Zasadynieistnieją!–głosiliobra-
zoburczo.–Tożyciejestzasadą!
Wprawdzienazwanoichromantykami,asłowotopochodzijako
żywood
Romaantica
,czyliwłaśnieodstarożytnegoRzymu,aleduch
stylubyłjużinny.Uromantykównaczołowysunęłasiętematyka
związanazepokąśredniowiecza,małopoznanąiprzeztomroczną,
nastrojową,tajemniczą,czylito,conajbardziejimsiępodobało,klimat
iuczucia.Jeżelisięgalidopoezji,tojużniedoOwidiuszaiWergiliusza,
leczdoDantegoiSzekspira,ajeślidowypadkówpolitycznych,towspół-
czesnych.Prawda,żekochankowienaichobrazachjeszczenierazspoty-
kalisięwksiężycowąnocwcieniustarożytnychruin,alestanowiłyone
jużconajwyżejtło,bohaterowienigdyniepochodzilizokresuCesarstwa
25
