Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
MirosławKarwat
(rywalewgrzeinteresówalboorganypaństwa)nieuwzględniająnaszychżądań,
roszczeń,atymbardziejjeśliograniczająnasząswobodęwimiępewnychzasad
czydobraogółu,toznaczy,żenaruszająnaszeprawa,depcząwolność,awięcto
niejestdemokracja.
TensposóbmyśleniadoskonalejestdziświdocznywpraktyceróżnychHwol-
nychmediów”,którewbrudnejwalcepolitycznejpozwalająsobienahaniebne
zniewagi,oszczerstwa,kłamstwa,leczgdygroziimzatoodpowiedzialność
prawna(cywilnalubkarna)alboniewygodnyitrudnydoprzełknięcianałożony
przezsądobowiązekHodszczekania”izadośćuczynienia,podnosząalarm,żeto
dyskryminacja,prześladowania,zagrożeniedlademokracji,tłumieniewolności
słowa,zamachnaprawodowyrażaniaopiniiikrytyki,powrótdocenzury,represji
idyktatury.
Naswoimsztandarzeorędownicypartykularyzmumoglibywypisać:HJestem
tylewart,ilezdołamwydrzeć”.Nawetwerbalniedeklarowaneuznawaniewartości
nadrzędnychisymbolicznychtraktowanejestjedyniejakowłasnyatutwprzetargu.
Jedynąracjąbytudlauczestnictwawdanejcałościjestskutecznośćwymuszania
realizacjiwłasnychżądańiroszczeń.Natomiastczęściowetylkoichzaspokojenie
podmiotowioorientacjipartykularystycznejniewystarcza.Podyktowanesytuacją
podbramkowąlubmanifestacjądobrejwoliustępstwazestronyotoczenialub
ośrodkakierowniczegoniegwarantująnawetminimalnejlojalnościtakanar-
chicznieipartykularystyczniezorientowanegopodmiotuinteresówgrupowychlub
jednostkowychwstosunkudowspólnoty.Niestwarzająrównieżwystarczająco
silnejmotywacjidopodtrzymywaniasamegouczestnictwa.HJeślimnieniezado-
wolicie,toodejdę,anawetprzyłączęsiędowaszychprzeciwników”.Dokładnie
takrozumująipostępująniektórzyinicjatorzyrozłamówpartyjnych,bohaterowie
sensacyjnychzmianfrontu.
PoglądowejlekcjitakiegosposobumyśleniaudzielaKmicicowiksiążęBogu-
sławRadziwiłłwznanejsceniezPotopu.Sienkiewiczwkładamuwustaobrazowy
wykładzasadklanowegopartykularyzmuwielkichrodówmagnackich:
H–Jest,paniekawalerze,zwyczajwtymkraju,iżgdyktokona,tomu
krewniwostatniejchwilipoduszkęspodgłowywyszarpują,ażebysięzaśdłużej
niemęczył.Jaiksiążęwojewodawileńskipostanowiliśmytęwłaśnieprzysługę
oddaćRzeczypospolitej.Ależesiładrapieżnikówczyhanaspadekiwszystkiego
zagarnąćniezdołamy,przetochcemy,abychoćczęść,itonieladajaka,dlanas
przypadła.Jakokrewni,mamydotegoprawo.Jeślizaśnieprzemówiłemcitym
porównaniemdogłowyiniezdołałemwsednoutrafić,tedypowieminaczej.
Rzeczpospolitatopostawczerwonegosukna,zaktóreciągnąSzwedzi,Chmiel-
nicki,Hiperborejczykowie,Tatarzy,elektoriktożywnaokoło.Amyzksięciem
wojewodąwileńskimpowiedzieliśmysobie,żeztegosuknamusisięinamtyle
zostaćwręku,abynapłaszczwystarczyło;dlategonietylkonieprzeszkadzamy
ciągnąć,aleisamiciągniemy.NiechajChmielnickiprzyUkrainiesięostaje,niech
SzwedzizBrandenburczykiemoPrusyiwielkopolskiekrajesięrozprawiają,
