Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Językoweśrodkiwyrażaniawartości
17
ihierarchii)wartościcałkowicienieprzeszkadzarealnemufunkcjonowaniu
wartościwdziałaniachbądźtospołeczeństwa,bądźkierunkuteoretycznego,
bądźteżposzczególnegopodmiotu,bezwzględunadeklarowanekonkretne
priorytetylubnawetwbrewnim.
Treśćkonkretnejwartościzależyodrozumieniaprzezpodmiotskuteczności
swojegodziałaniawokreślonychtypachdziałalnościiwzgodziezbazowymi
priorytetamiistnienia.Oprócztego,zjednejstrony,wartośćjestfunkcjąsto-
sunkuświadomościindywidualnejidziałania,zdrugiejstrony-świadomości
idziałaniainnejjednostkilubjednostek.Wartośćsamawsobieniejestkategorią
bezwzględną,leczjedyniepowstrzymującymiukierunkowującyminstrumen-
temwróżnychtypachdziałalności,wchodzącychwzakresdoświadczenia
podmiotu.
Wnioski
1.Konkretnewartościwwymiarzeludzkiejhistoriiikulturyogólnoludzkiej
mająwzględny(relatywny)charakter.
2.Konkretnewartościnapoziomiesynchroniikonkretnegokierunkunauko-
wego,filozoficznegolubestetycznegolubkonkretnegopodmiotumają
absolutny(nierelatywny)charakter.
3.
Współzależnepoziomyiprzyległemodelewartościmającharaktersy-
stemowy(poziomywartości-zdolnościkontemplacjiKanta,znaczeń
społecznych,pojęćisystemowychwartościjęzyka;modelewartości
-współoddziaływaniewartościpoznawczych,estetycznych,materialnych,
religijnychiinnych.
4.Wartośćniejestczymśostatecznym,dalejniepodzielnym,tj.jakimśnieroz-
szczepialnymatomem;jestonapochodnącałokształtuwspółzależnościpo-
szczególnychaspektówtejwartościidziałańpodmiotu(możnapowiedzieć,
żejestpewnegorodzajukompromisemróżnokierunkowościskładowych
elementówwartości,costanowidowódbrakuokreślonejsamowystarczal-
nościwartościwstrukturzepodmiotu).
5.Wartośćpragmatycznajednostekjęzykaimowymożemiećcharaktersy-
stemowyiniesystemowy.
6.Badaniekategoriiwartościjakotakichjestniemożliwe.Możnajedynie
badaćhierarchiewartościwpostacipoziomówmodeliwartościitendencji
dostabilizacjilubniestabilności.
7.Możnawyraziściewyodrębnićpojęciabazowe,kluczowesygnaływerbalne
wartości,anawetprześledzićróżnicemiędzydeklarowanąwartościąiwar-
tościąrealizowanąorazjejfunkcjonowaniem.
