Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
PiotrKładoczny
towarzyszącetymtekstomwogólnychzarysachwwarstwieleksykalnejnie
różnisięodpozostałych.
Wpewnychtekstachwartościowaniemożesięodznaczaćcharakterystycz-
nymdoboremsłownictwa.Jegoanalizamożewskazać,któreelementyleksyki
sątueksponowaneijakiesątojednostkipodwzględemaksjologicznym.Aby
zaobserwowaćtozjawisko,przeanalizowałem100ankietstudenckich,spośród
którychw70-napytanieoskojarzeniazprzyszłością-odpowiedzipadały
wpostacihaseł.W30ankietachodpowiedzipodanowpostacizdań,którestano-
wiłykrótkiewypowiedzioskojarzeniachzprzyszłością.Wyróżnionoponad400
haseł(406)kojarzącychsięstudentomzprzyszłością.Tworząjepojedynczesłowa
lubwyrażeniabądźzwroty,którewskazująnapewnepojęcia,wyróżnionewrze-
czywistości.Czasemsąoneobudowaneokreśleniamiwpostaciprzymiotników
lubprzysłówków.Wankietach,wktórychpojawiałysiępełnewypowiedzenia,
przedstawianybyłbardziejrozbudowanyzapistego,copojawiałosięwformie
wypunktowań.Wyraźniejszybyłteżpunktwidzeniaautorawypowiedzenia
iodnoszeniewypowiedzidosiebielubdoogółuspołeczeństwa.
Wokołopołowiestudenckichwypowiedzi(207przywołanychhaseł)2można
odnaleźćodwołaniesięstudentówdowłasnegoprzyszłegożycia.Tym,conaj-
częściejwtejsferzeżyciasiępojawia,sąróżnegorodzajuobawy(43),m.in.:
błędyipomyłki,brakperspektyw,problemy,ograniczenia,niebezpieczeństwo,
stratanajbliższych,śmierć,atakżeniepewnośćdalszychlosów,niepokój,nie-
znane,niewiadoma3.Grupętętworządośćogólnenazwy,któreniewskazują
szczegółowoprzyszłości,leczodwołująsiędoniejprzezprzywołanieszerszych
zakresówznaczeniowych.Określeniatemieszcząsięwobrębiekilkugrup
negatywnychwartości,wtym:poznawczych(np.błędyipomyłki),witalnych
(np.śmierć)iodczuciowe(np.niepokój)(Puzynina,1992:39-40,149-182).
Podobneopiniestudentówwyrażonewformiezdańbrzmią:
Przyszłośćtociągłystrachiobawa,cosięstanie,nawetjeślima
tosięstaćjutro,aniezaparęlat;Jeślipomyślęoprzyszłości,to
przedewszystkimzaczynamsiębać.
Wdrugiejkolejnościpodwzględemliczebnymwystępująskojarzeniapozy-
tywne,zaliczonetudopozytywnychwartościobyczajowych,odnoszącesiędo
rodziny(26),wktórejznalazłysiętakiehasła,jak:dom(własny),(szczęśliwa)
rodzina(jejzałożenieiwzwiązkuztymżyciowaharmonia),mążidziecioraz
starośćspędzonazukochanąosobą.
2
Wnawiasiepodanoliczbęodwołańdodanejgrupyhaseł.
3
Liczniejszewystępowanienazwwartościnegatywnychodpozytywnychjestzgodnezogólną
tendencjąwspółczesnegojęzykapolskiego(por.Bartmiński,2003:67;Laskowska,1992:129).
