Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wartościowaniewtekścieprasowym
31
wartościowania,komunikatordokonujeewaluacji(valuation),czylidziałania
wartościującego.Maononaceluwytworzenieuodbiorcykomunikatudyspo-
zycjipreferencyjnejzbieżnejzdyspozycjąprezentowanąprzeznadawcę/komu-
nikatorawodniesieniudoobiektuwartościowania.Zbieżnośćocenmożeskut-
kowaćokreślonymzachowaniempreferencyjnympodmiotówwartościujących
wobecdanegoobiektu.Wwynikuprocesuewaluacji-dokonanegozpomocą
określonegowyrażeniawartościującego(valuans)-przedmiotwartościowania
stajesięobiektemnacechowanymaksjologicznie(valuatum).
AspektowiwartościowaniaSager(1982:45-51)przyporządkowujeróżno-
rodnemomentyfunkcjonalne,czylidymensjewartościowania,np.:
-ilość-kategoriaodnoszącąsiędookreśleniastopniaiintensywnościwar-
tościowania;
-jakość-kategoriaodnoszącasiędoróżnorodnychsystemównormatywnych,
którestanowiąpodstawędziałańwartościujących;
-relacja-kategoriaumożliwiającaodniesienieelementuwartościującego
(valuans)doróżnychwielkości;
-relewancja-kategoriaodnoszącasiędozakresuobowiązywaniadanych
normwartościowania(jednostkowy,grupowyitp.).
Dlaprezentowanejanalizywartościowaniawtekścieprasowymrelewantne
jestsagerowskierozróżnienienwartościowaniatransponowanego”,któreumoż-
liwiadokonanieewaluacjizpomocąelementówbądźteżstrukturaksjologicznie
neutralnych-wartościowaniaczęstotrudnouchwytnegoiwymykającegosię
jednoznacznemuopisowi,realizującegosiętakżepodświadomie(por.Sager,
1982:55).Sądzę,żewtakichprzypadkachmożnamówićowartościowaniu
implicytnym,nierzadkopozbawionymwyrażeńnacechowanychaksjologicz-
nie,którychfunkcjeprzejmujewspecyficznysposóbsformułowanazawartość
zdania.
Wartościowaniemjestwięcokreślonedziałaniekomunikacyjnecechu-
jącesiękompleksowąstrukturą,któremożna-nawiązującdopropozycji
M.Ripfel(1987:55)-zdefiniowaćwnastępującysposób:Pewnaosoba/podmiot
oceny(PO)oceniawmomencietpewienobiekt(O)przezto,żekierującsię
pewnymiaspektamioceny(AO),narzuconymiprzezbazęporównawczą(BP),
zaszeregowujetenobiektdoskalzaszeregowania(SZ),przyporządkowanych
tymaspektomioznakowujewynikizaszeregowaniawyceną(W)wstosunku
dowydrukówzakładanych.
Wartościowaniemożebyćrealizowanenietylkowramachkonwencjo-
nalnychdziałańjęzykowychsłużącychwyrażaniusądówwartościujących,
jakkrytykowanielubchwalenie.Wartościowaniemożebyćelementem
