Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
17
JeszczedobitniejproblemżydowskiejpaństwowościsygnalizujePin-
sker.JegoAutoemancypacjatowzasadziemanifestnieomalwcałościpo-
krywającysiętreściowozpóźniejsząbroszurąHerzlaPaństwożydowskie,
cozresztąHerzlzawszepodkreślał.ZdaniemPinskera,autoemancypacja,
czylisamowyzwalanieŻydów,miałobyćśrodkiemdoosiągnięciaprzez
Żydównarodowejświadomościitymsamymdostworzeniasilnegonaro-
du,skuteczniekonkurującegonasceniemiędzynarodowejipotrafiącego
zdobyćmocnąpozycjęwewspólnocienarodów.Powstanieorazistnienie
państwaŻydówwydawałosięprzytymPinskerowijedynymsensownym
rozwiązaniemżydowskichproblemów.
ZarysowaneprzezHessaiPinskerapostulatyzostałyzebraneiznala-
złyswójostatecznyipełnywyrazwinicjatywieTeodoraHerzla.Tojego
Państwożydowskie,jakorealnyprogrampolityczny,stałosiępodstawą
nowegoruchupolitycznego.Historiaruchusyjonistycznegozdetermino-
wanajesthasłemformowanianarodużydowskiegoiprawemŻydówdo
posiadaniawłasnego,niepodległegoisilnegopolitycznie,społecznieoraz
ekonomiczniepaństwa.Herzl,wprzeciwieństwiedoteoretykaHessaire-
alizującegosięraczejwdziałalnościspołecznejPinskera,odznaczałsię
wielkącharyzmąjakopolitykipraktyk.Dopełnieniemjegoaktywności
napoluspołecznymipolitycznymstałasiępisarskadziałalnośćMaksa
Nordaua,któryusamegozaraniaruchustworzyłteoretycznepodstawy
syjonizmu.Nordaubyłautoremprogramuruchusyjonistycznegoprzyję-
tegonapierwszymkongresiew1897roku,anastępnieprzezdwiedekady
wyznaczałideologiczneramysyjonizmuinajegobarkispadłciężarteore-
tycznejpolemikizoponentamiorazprezentowaniesyjonizmunazewnątrz,
jakospójnejkoncepcji,kompleksowoprzedstawiającejstanicelewspół-
czesnegożydostwa.
TakiespojrzenienakwestięsyjonistycznąwXIXwiekuskłoniłomnie
dowyboruczterechprzedstawionychautorów:Hessa,Pinskera,Herzla
orazNordaua.Wybórtenzdeterminowałwewnętrznąkompozycjępracy
iwyznaczyłjejzakres.Podzieliłemzatempracęnaczteryczęści,zktórych
każdaodnosisiędoanalizowanegoautora.Wszystkieczęścirozpoczynają
siękrótkąbiografią,ponieważwydałomisiękonieczneprzybliżeniesyl-
wetekautorów,którzysąprawienieznaniwPolsce.Oprócztegobiografie
tychautorównierozerwalniełącząsięzichpoglądamiiskładająsięnacoś,
comożnanazwaćDmitemzałożycielskim”.Kolejeżyciaprezentowanych
autorówukazująbowiemniezbędnetłoXIX-wiecznejepokiizaznaczają
wszystkieelementykształtującerelacjeżydowskiejdiasporyznieżydow-
skimotoczeniem.Łatwomożnazauważyć,wjakisposóbantysemityzm
kształtowałdrogężyciowąautorów,atakżenaczympolegałaijakieskutki
niosłaemancypacjaorazasymilacja.Wszyscyczterejwywodzilisięzinte-
