Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
9
Wizjarobinsonadybędącejsymbolemobejmowaniaświatawposiadanieiprze-
kształcaniacałejrzeczywistościzachowujenadalwyobrażeniowąproduktywność
ipowraca,jakzobaczymy,takżewliteraturzeXXwieku.Robinsonadaprzeniesiona
zXVIIIdoXXwiekuzupełniezmieniacharakter,aleciąglejeszczejestośrodkiem
tęsknoty.GiraudouxiTournierwtwórczysposóbnawiązalidomotywu„wyspyRo-
binsona”znanejzutworuDefoe.WyspazWalbowspomnieniedzieciństwaPereca
nosipiętnoosobistychtraumatycznychprzeżyćpisarzazokresudzieciństwa.Fikcja
mieszasięzosobistymiwspomnieniamitwórcy.„Wyspowość”towtymprzypadku
zarównotemat(obrazwyspy,któryprzekształcasięwkoszmarnąwizjęobozukon-
centracyjnego),jakicharakterwspomnień,rozsianychwarchipelagachpamięci.
NowyŚwiatjestwpewnymsensiewynikiemeksperymentuprzeprowadzonego
wzamorskim„laboratoriumszczęścia”.Jegowynikiniekonieczneokazywałysięnaj-
bardziejfortunne,niemniejwliteraturzelatynoamerykańskiejwątekutopiinależydo
najistotniejszychpodstawbudowaniakulturowejtożsamościtegoobszaru.
Okazujesięwięc,żewpewnymsensiewszyscyjesteśmywyspiarzami.Wtenczy
innysposóbzamieszkujemyarchipelagiwyobraźni.Tęsknimyzalądemobiecującym
niewinne,nieskażoneszczęście,pragniemyucieczkiodświatawidealnąprzestrzeń,
gdzienawetprzemijanieniejestjużnienaruszalnymprawidłem.Nawyspiechcemy
oswoićświatiukształtowaćgowedługnaszegoosobistegoplanu.Utopiazwykleoka-
zujesięnieudanymeksperymentem.Nieprzeszkadzanamtojednak,nawzórCervan-
tesowskiegoSanchoPansy,śnićowyspie,którejgubernatoramimoglibyśmysięstać
pewnegodnia.Literaturajestwłaśnietym,copozwalazawładnąćlądemwyobraźni
izbudowaćnanimosobistąutopię.Każdyztwórcówkształtujejąnaswójwłasny
sposób,zawszejednakczerpiączeskarbnicytoposówtakstarych,jaksięgającastaro-
żytnościromańskatradycjaliteracka.
OdRedakcji
