Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jekcieTymczasowejorganizacjipolskichnaczelnychwładzpaństwowychprzekazała
ministrowioświeceniapublicznegoopiekęnadpaństwowąsłużbąarchiwalną2.
Powyższerozwiązanie,pozaokresemlat1951-1956,gdyNaczelnaDyrekcja
ArchiwówPaństwowychbyłapodporządkowanabezpośrednioprezesowiRady
Ministrów,stałosięważnymzałożeniempolskiegoprawaarchiwalnego.
DekretRadyRegencyjnejz3stycznia1918r.otymczasowejorganizacjiwładz
naczelnychwKrólestwiePolskimpodporządkowałpaństwowąsłużbęarchiwalną
ministrowioświeceniapublicznego.Wstyczniu1918r.zostałpowołanyReferat
dosprawArchiwalnychwramachMinisterstwaWyznańReligijnychiOświece-
niaPublicznego.ReferatdosprawArchiwalnychwlutym1918r.zostałprze-
kształconywWydziałArchiwówPaństwowych,podporządkowanybezpośrednio
ministrowioświeceniapublicznego.Powyższerozwiązaniebyłokrytykowane
przezśrodowiskoarchiwistów,ponieważwistotnysposóbosłabiałopozycję
państwowejsłużbyarchiwalnejwobecadministracjirządowejiinstytucjipań-
stwowych3.
WydziałArchiwówPaństwowychopracowałprojektUstawyarchiwalnej,która
zostałaprzyjętaprzezRadęRegencyjną31lipca1918r.podnazwąReskryptoor-
ganizacjiarchiwówpaństwowychiopiecenadarchiwaliami.Najważniejszezałożenia
ReskryptubyłyzgodnezwydanymklikamiesięcypóźniejDekretemzdnia7lutego
1919r.oorganizacjiarchiwówpaństwowychiopiecenadarchiwaliami4.
RadaRegencyjnawydała31października1918r.Dekretoopiecenadzabytka-
misztukiikultury.Wart.18dozabytkówruchomychzostałyzaliczonearchiwa-
lia.Namocyart.1wszystkiezabytkiznajdującesięwgranicachpaństwapol-
___
____
___
___
___
2K.W.Kumaniecki,Odbudowapaństwowościpolskiej,Kraków1921,s.80;T.Manteuffel,Ar-
chiwapaństwowewminionympięćdziesięcioleciu,flArcheion”,t.50(1968),s.9;M.Motas,Oprzepi-
sacharchiwalnychwPolscemiędzywojennej(1918-1939),flArcheion”,t.48(1968),s.114;Z.Kolan-
kowski,Oorganizacjęarchiwówpolskich1917-1919,[w:]NaródiPaństwo.Praceofiarowane
H.Jabłońskiemuw60.rocznicęurodzin,red.T.Cieślak,Warszawa1969,s.169-173;T.Mencel,
Dekret…,s.7-8.
3OficjalneurzędowanieWydziałArchiwówPaństwowychrozpoczął10kwietnia1918r.
T.Manteuffel,Archiwa…,s.9;Z.Kolankowski,Oorganizację…,s.174-177;T.Mencel,Dekret…,
s.8-9;A.Tomczak,Zarysdziejówarchiwówpolskich,Toruń1982,s.172;I.Mamczak-Gad-
kowska,Archiwa…,s.45-46.TeodorWierzbowskiskrytykowałReskryptza:1)podporząd-
kowaniepaństwowejsieciarchiwalnejministrowioświaty,podobnerozwiązanieprzyjęte
wustawodawstwiefrancuskimzostałopowszechnieskrytykowaneprzezarchiwistówfran-
cuskich;2)niewłaściwąorganizacjępaństwowejsłużbyarchiwalnej-pięćarchiwówwWar-
szawie;3)umożliwienieWydziałowiArchiwówPaństwowychkontrolitechnicznejina-
ukowejarchiwówpaństwowychisamorządowychzewzględunapotencjalnekonflikty
archiwistówzurzędnikami;4)złąorganizacjęzarządupaństwowejsieciarchiwalnej.T.Men-
cel,Dekret…,s.14-16.
4DAP,s.9-20,31-40;M.Motas,Oprzepisach…,s.114;T.Mencel,Dekret…,s.10-14;
I.Mamczak-Gadkowska,Archiwa…,s.47-49.
36
