Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XXVI
Wstęp
żydowskichnaprowincji,krytykęJudenratówiinnychorganówwładzy,przedewszyst-
kimSłużbyPorządkowej,wiadomościzKrajuIzraelairozważaniaoprzyszłościŻydów
wPalestynieorazbieżąceinformacjeowydarzeniach,zeszczególnymuwzględnieniem
wieścizfrontów.
Zewzględunato,żemamytudoczynieniazprasąśrodowiskoorientacjiprawi-
cowej,nieznajdziemywtomieżadnychodniesieńdoklasowegocharakterutoczącej
sięwojnynaświecie,takcharakterystycznegodlaprasylewicowej,któralubowałasię
wpodkreślaniujejimperialistycznegowymiaru
61
.Mamynatomiasttutajtekststricte
religijny,jakiegozkoleiniespotkamywinnychpismachkonspiracyjnych.Mowaoczy-
wiścieozachowanychdwóchnumerachczasopismanAkolindermidbar”.Oba,choć
poruszającezupełnieinnetematy,majątensamwydźwiękitosamozadanie:podno-
szenienaduchuodbiorcówprzezpokazanie,jakwielkieznaczeniemająkultywowane
wtymśrodowiskutradycyjnewartości,acierpieniabędąceichudziałemmajągłęboki
sens,któryobjawisięwprzyszłości,gdyprzetaczającasięnadnimiburzaprzeminie,
awrógzostaniepokonany.
Wpierwszymprzypadkuautorodwoływałsiędotekstubiblijnego,stawiającego
zawzórobchodyświętaPesachwjednejznajgorszychdlaŻydówepok,tużpogłębo-
kimkryzysieduchowymireligijnym,którynieomaldoprowadziłdopodkopaniafun-
damentówjudaizmuiwykorzenieniatradycjiżydowskiej.Zastanawiającsięnadfeno-
menemtegoodwołania,które,logicznierzeczujmując,powinnobyćraczejskierowane
kuczasomnajwiększejświetnościstarożytnegoIzraela,autordoszedłdowniosku,że
niechodziłowcaleozewnętrznąformęcelebrowaniaświąt,aleoichgłębokąwarstwę
wewnętrzną,czystoreligijną,niematerialną.Przezwszystkielataupadkuikryzysu,
wduszachosób,którepozostaływierneprzykazaniom,nagromadziłosiętakwiele
emocji,takwieległębokichpokładówduchowych,żetoonezadecydowałyowyjąt-
kowościtegoświęta,gdyotonaglemogłysięuwolnić,wyrazić,eksplodować.Idawał
swymczytelnikomnadziejęnapodobnedoświadczeniewprzyszłościsłowami:nCzy
możemymy,dzisiejsiŻydzi,wyobrazićsobie,comożezrodzićobecnystanduszy?
Czymożnawyliczyćprzejmująceuczucia,jakieopanująnaspowszystkichprzebytych
nieszczęściach?Każdatrudność,każdyciężar,każdyból,każdałzazbierasięprzecież
wksiędzeBożejhistorii.Żadneuczucie,żadnepragnienie,żadnanadziejanieodchodzi
wpróżnię.Znichwszystkichpowstajewielkikapitał.Zewszystkichsumujesięwielka
liczba.Jeślitylkoniepozostajesięnieczułymnakażdystanpotrzeby,jeślitylkocierpi
sięprzezkażdąnieprawość,jeślitylkoodczuwasiękażdąbiedę,tomusiztegowyro-
snąćfantastycznasiła”
62
.Autordrugiegoztekstów,nWymazanie[pamięcio]Amaleku”,
starałsięuzmysłowićczytelnikom,żewojna,jakąprowadziznimiwróg,jestprzede
wszystkimskierowanaprzeciwokreślonymwartościomreligijnym.Aponieważwyra-
żająsięonewreligiiitradycjiżydowskiej,toztegowłaśniewzględuwróg(tytułowy
Amalek),toczyjąwpierwszejkolejnościinajostrzejprzeciwŻydomjakonosicielom
tychżewartości.Wszystkowięccotrzebauczynić,tospowodować,bywspołeczeń-
stwieżydowskimnietriumfowaływartościwroga,namalekizm”,leczwartościżydow-
61Zob.teżPiotrKendziorek,Społeczno-politycznaocenacharakteruIIwojnyświatowejwprasie
konspiracyjnejgettawarszawskiego,BŻIH2006,nr3,s.341-353.
62Zob.dok.1.
