Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
RozdziałI
stajniimagazynówwojskowych.Dowódcywiedzieli,żewraziewykrycianie-
dociągnięćzostanąukarani,ainformacjazostanieupublicznionawRozkazach
DziennychdoWojskaPolskiego66.
WielkiksiążęKonstantyjakoNaczelnyWódzarmiiKrólestwaPolskiego
sprawowałkomendęnadwszystkimirodzajamiwojsk:gwardią,piechotą,kawa-
leriąorazartyleriąiinżynierią,poprzezichdowódców–generałówbroni:Win-
centegoKrasińskiego(KorpusGwardii),IzydoraKrasińskiego,anastępnieSta-
nisławaPotockiego(KorpusPiechoty),AleksandraRożnieckiego(KorpusKa-
walerii)iMaurycegoHauke(KorpusArtyleriiiInżynierów).Wjegogestii
znajdowałasiępolitykakadrowa,wyszkolenieorazsprawyzwiązanezuzbroje-
niemiumundurowaniem.InstytucjamipomocniczymiNaczelnegoWodza
były:SztabGłównyorazSztabPrzyboczny67.
Utworzonyprzezw.ks.KonstantegoSztabGłównyobejmował:SzefaSzta-
bu,KwatermistrzostwoGeneralneiGłówneDyżurstwo.Byłonpoczątkowo
pomyślanyjakoorganzabezpieczającyoperacyjnedowodzeniearmią,jednak
wobecprzejęciawiększościkompetencjiKomisjiRządowejWojny,stałsiędla
wojskarównieżnaczelnąwładząadministracyjną68.
SzefemSztabuNaczelnegoWodzawlatach1815-1823byłgen.bryg.Józef
Toliński,apojegośmiercipełniącymobowiązkizostałgen.bryg.TomaszSie-
miątkowski.Wsztabiezatrudnionychbyło2generałówi13oficerów.Doza-
dańSzefaSztabunależałouwierzytelnianieirozsyłaniedokumentówsporzą-
dzanychwSztabiePrzybocznymNaczelnegoWodza.
Kwatermistrzemgeneralnymbyłgen.dyw.(od1827r.gen.artylerii)Mau-
rycyHauke.ByłtonajbardziejrozbudowanywydziałSztabu,liczący,oprócz
generałakomenderującego,50oficerówi16podoficerów.Kwatermistrzostwo
Generalneopracowywałotopografiękraju(pracepomiaroweikartograficzne)
dlawładzcywilnychiwojskowychoraznazlecenieosóbprywatnych,poza
tymprzygotowywałoplanymanewróworazplanystrategiczne(w1829r.Me-
moriałppłk.IgnacegoPrądzyńskiegonawypadekwojnyRosjizAustriąiPru-
sami).
ZkoleiGłówneDyżurstwozajmowałosięuwierzytelnianiemawansów,dy-
misjiitranslokacjiwojskowychmiędzyjednostkami,rewizjąwyrokówsądów
wojennychiprzedstawianiemskazańcówdołaski.Generałemdyżurnymprzez
całypiętnastoletniokresbyłgen.dyw.JózefRautenstrauch,któremupodlegało
20oficerów69.
ObokSztabuGłównegofunkcjonowałjeszczeSztabPrzybocznyNaczelne-
goWodza.Dojegozadańnależałcałokształtproblematykioperacyjnejinad-
zórnadwyszkoleniemwojska.Szefemtegosztabubyłgen.piechotyDymitr
Kuruta,przyjacielinajbliższydoradcawielkiegoksięcia.Wskładsztabuwcho-
66[I.A.Komorowski],dz.cyt.,s.7.
67M.Tarczyński,Generalicja…,s.31-34.
68Tamże,s.31-32.
69B.Gembarzewski,WojskoPolskie.Królestwo…,s.57-59;W.Tokarz,Armja…,s.45;L.Dudek,Sys-
temzaopatrzeniawojskKrólestwaPolskiegowlatach1815-1831,uPrzeglądKwatermistrzowski”1971,
R.XXII,s.118-119;M.Tarczyński,Generalicja…,s.31-32.
