Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NaczelnyWódzWojskaPolskiegoijegoarmia
45
dzilijeszczegenerałowierosyjscy,wwiększościsłużącywKorpusieRezerwo-
wymGwardii:PiotrDiakow,GeorgeFanshaVe,AleksiejGendre,IwanGoli-
cyn,FryderykKarolNesselrodeorazbaronPawełMohrenheim–szefkancela-
riiprzybocznej70.KontrolanadwyszkoleniemWojskaPolskiegospoczywała
wrękachpolskichadiutantówNaczelnegoWodza:płk.(od1828r.gen.bryg.)
StanisławaTrębickiegozajmującegosięprzeglądamipiechotyipłk.Karola
Turnonadzorującegoprzeglądyoddziałówkawalerii71.
PozaWojskiemPolskimw.ks.KonstantydowodziłstacjonującymiwWar-
szawieod1814r.rosyjskimioddziałamilejbgwardii:pułkiemgrenadierówli-
tewskich,pułkiemstrzelcówpieszychwołyńskich(wcześniejstrzelcygwardii
fińskiej),pułkiemkirasjerówpodolskich,pułkiemułanówJegoCesarzewi-
czowskiejMościWielkiegoKsięciaKonstantego(wcześniej1.dywizjonpułku
ułanówlejbgwardii),aod1824r.nowosformowanympułkiemhuzarówgro-
dzieńskich72.AleksanderIpodporządkowałmuteżKorpusLitewski,złożony
zdwóchdywizjipiechoty,brygadygrenadierówidywizjiułanów.Tenzwiązek
taktycznysformowanyzostał13lipca1817r.zpułkówrosyjskichstacjonują-
cychnatereniepięciugubernizachodnich–wileńskiej,grodzieńskiej,miń-
skiej,wołyńskiejipodolskiej.Powoływanodoniegorekrutówzdawnychziem
wschodnichRzeczypospolitej(chłopówlitewskich,białoruskichiukraiń-
skich),młodsząkadręoficerskąstanowiławdużymprocenciepolskaszlachta
zamieszkującatamtetereny,awyższestanowiskaoficerskieobsadzaliRosjanie
orazNiemcyzKurlandiiiInflant.MunduryżołnierzyKorpusuLitewskiego
zostałyupodobnionedomundurówWojskaPolskiegopoprzezzamianętrady-
cyjnegokoloruwyłogówpiechotyrosyjskiejzczerwonegonażółty,anasztan-
darachpojawiłasięlitewskaPogoń.DwalatapóźniejKonstantyobjąłrównież
zarządcywilnypięciugubernizachodnich,gdziespolonizowanoniższeszcze-
bleadministracji.Miałotobyćwstępemdlarealizacjizapowiedzianegoprzez
cesarzaAleksandra(wzakulisowychrozmowach)przyłączeniadoKrólestwa
Polskiegoziemlitewsko-ruskichbyłejRzeczypospolitej73.Niestetyspiskire-
wolucyjnewEuropienapoczątkulat20.,aprzedewszystkimwystąpienieopo-
zycjinasejmiew1820r.,odsunęływnieokreślonąprzyszłośćupragnione
przezPolakówzamierzenia74.ŚmierćAleksandraIostatecznieprzekreśliłate
70Wspomnieniaoniektórychjenerałachpolskich,którzypadliofiarąpowstania29listopada1830roku,
przezJózefaPaszkowskiego,BJ,rkps571/III,k.45V;[K.Kołaczkowski],dz.cyt.,ks.III,s.54-58;
B.Gembarzewski,WojskoPolskie.Królestwo…,s.33-34;W.Bortnowski,WielkiKsiążę…,s.10.
71[K.Kołaczkowski],dz.cyt.,ks.III,s.59-60;B.Gembarzewski,WojskoPolskie.Królestwo…,s.34;
M.Tarczyński,Generalicja…,s.32.
72J.U.Niemcewicz,Pamiętnikzlat1820-1828…,s.35,65;uGW”,dodatekdonr81,8X1814,s.1435;
uGW”,dodatekdonr5,17I1818,s.125;A.A.KersnoVskij,dz.cyt.,s.19-20;B.Gembarzewski,Woj-
skoPolskie.Królestwo…,s.75.
73[K.Kołaczkowski],dz.cyt,ks.III,s.42;[R.Wybranowski],dz.cyt.,s.107;J.Zdzitowiecki,Xiążę-
-ministerFranciszekXaweryDrucki-Lubecki1778-1846,Warszawa1948,s.492;M.Chojnacki,Woj-
skoPolskiew1823r.imanewrypodBrześciem,uStudiaiMateriałydoHistoriiWojskowości”1971,
t.XVII,cz.1,s.178-179;A.A.KersnoVskij,dz.cyt.,s.19-20;T.Strzeżek,KawaleriaKrólestwaPolskie-
gowpowstaniu…,s.26.
74Jednakżew1822r.cesarzAleksanderIzwiększyłjeszczezakreswładzyw.ks.Konstantegowgu-
berniachzachodnich,takiżuwładzegubernialne,zgenerał-gubernatoremwileńskimnaczele,sta-
