Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NaczelnyWódzWojskaPolskiegoijegoarmia
41
Wielkiksiążęskrupulatniedokonywałichprzeglądu,częstoprzepytującze
znajomościregulaminuisprawdzającekwipunek.Następnieudawałsiędopa-
łacuBrühlowskiego,gdzienaNaczelnegoWodzaczekaliadiutancizraportami
ododdziałówstacjonującychwWarszawie.Stawialisiętamteżochotnicyza-
mierzającywstąpićdoWojskaPolskiego.NaczelnyWódzzawszeuważniewy-
słuchiwałraportów,zadawałpytaniaadiutantom,anamarginesachtekstów
zapisywałuwagi.Następniedokonywałprzegląduochotników,decydując
oichprzydzialedokonkretnegooddziału53.
Przedgodz.10w.ks.KonstantyudawałsięnaplacSaski,gdziedowodził
odprawąwart54.Wtzw.paradzienaplacuSaskimudziałbrały:batalionpiecho-
tyzestałegogarnizonyWarszawy(nazmianęzpolskiegoizrosyjskiegopuł-
ku),kompaniewyborczepułkupiechotypełniącegorocznąsłużbęwstolicy
(od1828r.dwiezdwunastukompaniwyborczychznajdującychsięwstolicy),
plutonkawalerii(wystawianynazmianęprzez:pułkikawaleriigwardiirosyj-
skiej,pułkstrzelcówkonnychgwardiikrólewsko-polskiej,do1828r.pułkuła-
nówstacjonującywstolicy,bateriępozycyjnąartyleriikonnejgwardiilubpół-
baterięrakietnikówkonnych),wszyscystarsioficerowieznajdującysiętego
dniawWarszawieorazpodwóchstarszychsierżantówipodoficerówzkompa-
niiwyznaczonychtegodnianawarty.
Odprawąwartdowodziłmajorplacu,arozpoczynałjąprzeglądoddziałów
dokonywanyprzezNaczelnegoWodza.Wielkiksiążępozdrawiałżołnierzypo
polskulubrosyjsku,cizaśodpowiadaliuŻyczymyzdrowiaWaszejCesarzewi-
czowskiejMości!!”
,wtakimjęzyku,wjakimodezwałsiędonichNaczelny
Wódz.Popowitaniuwystępowałyprzedszeregpododdziaływartownicze,wy-
stawianeprzezpiechotę.Pozameldowaniusięichdowódcówiodliczeniuucała
paradaruszała”wtaktmuzykiwojskowej.Pododdziałyobchodziływokoło
placSaskirazlubdwarazy(wzależnościoddecyzjiwielkiegoksięcia),po
czymrozchodziłysiędoswoichodwachów.Następniedefilowaliadiutanci
ipodoficerowie,którzyprzedodejściemzplacuodbieraliodkomendantamia-
sta(gen.MichałaLewickiego)obowiązującetegodniahasła.Następniewystę-
powałakawaleria.Najpierwnasygnałtrąbkimeldowałysiękonneposyłki
zkażdegozestacjonującychwstolicypułków55.NakoniecprzedNaczelnym
Wodzemdefilowałplutonjazdy,któryluzowałpododdziałzdniapoprzednie-
53J.Jaszowski,dz.cyt.,s.148;[I.A.Komorowski],dz.cyt.,s.9-10,14-16;[K.Kołaczkowski],dz.cyt.,
ks.III,s.61-62;H.Golejewski,dz.cyt.,s.153-154;[J.Ręczyński],dz.cyt.,s.6-9;[W.Zamoyski]dz.
cyt.,s.128;E.P.Karnowicz,WielkiksiążęKonstanty.Zarysbiograficzny,Warszawa1900,s.13,66.Ze
Wspomnieńpodchorążegowynika,żeposyłkizpułkówpiechotymeldowałysięwBelwederze,azpuł-
kówkawaleriiwpałacuBrühlowskim.Zob.[I.A.Komorowski],dz.cyt.,s.9-10,14-16.
54Uroczystaodprawawartodbywałasięcodziennie,amogłabyćodwołanajedyniezpowoduulewy
lubsilnegomrozu(poniżej-180Ré,czyli-220C).Zob.J.Jaszowski,dz.cyt.,s.147;[I.A.Komorowski],
dz.cyt.,s.7.Kołaczkowskipodajewewspomnieniachgodz.11jakoczasrozpoczynaniaprzegląduna
pl.Saskim.Zob.[K.Kołaczkowski],dz.cyt.,ks.III,s.62.
55Niezawszebyłotobezpieczne.23IX1816r.żołnierzz2.puł.nieopanowałkonia,któryurzuciłsię
wbokkugrupiegłównegosztabu”.Uderzyłonwadiutantagen.Sokolnickiego,atenpadając,pocią-
gnąłzasobągenerała.Sokolnickiutaksilniegłowąuderzyłobruk,żeczaszkamupękła”–zmarłna-
stępnegodnia,nieodzyskawszyprzytomności.Zob.:[J.U.Niemcewicz],Pamiętniki1809-1820…,
s.296-297;[N.Sierawski],dz.cyt.,s.51;L.Szumski,dz.cyt.,s.16;W.Zamoyski,dz.cyt.,s.132.
