Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
I.Głównezałożenia:czymjestarteterapia?
siępoczątkówmuzykoterapii:wierzono,żemuzykawywieraokre-
ślonywpływnasłuchacza,jegoduszę,psychikę,anawettężyznę
fizyczną,awpływtenzależnyjestodskali,naktórejopierasięme-
lodia.Przykładowo,skaladoryckabudziłauczuciawzniosłe,naj-
bardziejpożądanewwychowaniumłodzieży,frygijskazaśwywo-
Arystotelesiteoria
ływałastanyentuzjastyczne,nawetorgiastyczne4.Arystoteles
katharsis
rozwinąłteoriękatharsis,wedlektórejdziękikontaktowizniektó-
rymidziełamisztuki(zwłaszczamuzykąipoezją)dokonujesię
oczyszczenieznamiętności,aduszazostajewyzwolonaodzłamo-
ralnego.Teoriata,którąArystotelesodnosiłdooddziaływaniatra-
gediigreckiej,obecniejestwielokrotnieprzywoływanawkontek-
ściemuzykoterapii,podobniejakdwieinneteorieprzeżycia
estetycznego,mającepoczątekwstarożytnejGrecji:teoriamime-
tycznaSokratesa(odnajdywaniepodobieństwaprzedmiotówlub
zjawiskprzedstawionychwdzielesztukidorzeczywistych)oraz
teoriailuzjiGorgiasza(wumyśleodbiorcydziełasztukiwytwarza
sięzłudzenieczegoś,conaprawdęnieistnieje).
Wpóźniejszychepokachdziejesztukiimedycynyorazsztuki
ipsychologiiwielokrotniesięzesobąsplatały.Formalneutrwalenie
tychzwiązkównastąpiłojednakdopierowXXw.podwpływem
określonychtendencjiintelektualnychispołecznych,m.in.psycho-
analizy,oczymbędziemowawkolejnympodrozdziale.
Zagadnienieterapeutycznegopotencjałusztukizajmowało
wszystkich,którzyrozważalijejspecyfikęipróbowalizbliżyćsię
Poglądywybra-
doistotytegozjawiska.FilozofArthurSchopenhauer(1788-1860)
nychhumanistów:
twierdził,żekontemplacjadziełasztukipozwalaoddalićsięodin-
Schopenhauer,Read,
Szuman,Wojnar,
Tatarkiewicz
nychprzeżyćiprzynosiulgęwcierpieniu.
Koncepcjęwychowaniaprzezsztukęjakopierwszysformuło-
wałHerbertRead(1893-1968).Uważał,żesztukamadospełnienia
wyjątkowoważnąrolę,gdyżmożeprzyczynićsiędopełnejsamo-
realizacjiczłowiekaiprzezwyciężyćjegowyalienowanie.Przypi-
sywałjejnawetmocwskrzeszaniaideihumanizmuimoralnego
odrodzenia5.
Przekonanieodużychmożliwościachoddziaływaniasztuki
ległoupodstawnurtupedagogicznego,zwanegopedagogikąkul-
tury.Wtymujęciusztuceprzyznajesięwartośćwiększąniżtylko
4
J.Chomiński,K.Wilkowska-Chomińska,Historiamuzyki,cz.I,PWM,
Kraków1989.
5
H.Read,Wychowanieprzezsztukę,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,
Wrocław1976.
