Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
I.Ascezajakowartośćsamorealizacyjna
wtakimujęciu,alenagranicypotocznościifilozofiitkwinajwięcejpytań
dotyczącychwartości.
Przypomnijmy:Drzeczownikáskesisoznaczanajpierw:«ćwiczenie»,
«uprawianie»,«praktykę»,«praktykowanie»,«trening»,następnie-ogól-
nie:«sposób»,«trybżycia»,«zawód»,«zatrudnienie»,«szkołęfilozoficz-
ną»-awreligii:«ascetyzm»,«ascezę»”14.JeślichodzioDpokrewnytemu
wyrazowirzeczownikasketés[ł]oznaczanajpierw:«uprawiającegojakąś
sztukę»,«wykonującegozawód»,tj.mistrzawwykonywaniudziełdobrych
ipięknych,zwłaszczaoatletach,późniejtakżeomęczennikachchrze-
ścijańskich,jakrównież:«ćwiczącegosięwcnocie,ascetę»”15.Natomiast
Dprzymiotnikasketikóseksponujewłaściwość«pracowitego,mozolnego,
czynnego»życiaijakośććwiczenia«ascetycznego»[ł][i]mazastoso-
wanietakżewdziedziniekulturyietykinaokreśleniecnoty«osiągalnej
przezćwiczenie»orazczłowieka«wyćwiczonego,mającegopraktykę»”16.
D[ł]niedotyczyon[termin]wyłącznie,aninawetprzedewszystkim,
praktykreligijnych,aleużywanybyłzarównowodniesieniudosportu
iwysiłkufizycznego,jakidoduchowegotreninguwszkołachfilozoficz-
nych”17.IchoćDpodwielomawzględamiduchaantycznychszkółfilozo-
ficznychłatwiejdziśodnaleźćwklasztorachniżnauniwersytetach”18,to
uważam,żewłaśnieantycznyideałaskesiswyrażanajtrafniejuniwersal-
nośćwspółczesnejpostaciascezy.Wtakimkształciepozostajeonawiary-
godna,świadomaidobrowolniewybrana,wpisanawcałośćżycia;dosko-
naliiusprawnia,jestswoistąkondycją-sprzężeniemćwiczeńwoli,uczuć
irozumu.Nawiązującwięcprzedewszystkimdosensugreckiegoaskesis,
rozumiemDascezęjakojednoczenieaktówpoznawczychzaspektamiwo-
licjonalnymiorazsferąuczuć.Należypamiętać,żeelementyćwiczenia
duchowego,uwzględniającepraktycznewymiaryscalaniarozumu,uczuć
14H.Wójtowicz,Ascezawhellenizmie,w:Asceza-odczłowieczenieczyuczłowieczenie,
rec.W.Słomka,TowarzystwoNaukoweKatolickiegoUniwersytetuLubelskiego,Lu-
blin1985,s.59.
15Ibidem.
16Ibidem,s.60.
17M.Jędrzejek,Zsekularyzowaćascezę.FilozoficznapropozycjadobregożyciauArnolda
Gehlena,w:DDiametros”,16(2019),61,s.21.
18D.Karłowicz,Sokratesiinniświęci.Opodstawiestarożytnychchrześcijanwobecrozu-
muifilozofii,s.25-26.
