Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Ascezaiwspółczesność–charakterystykaprzestrzenibadawczej
17
słościsamegotylkowyrzeczenia,alezewzględunaaksjologicznysens
samoograniczenia.DRównieżiczasywspółczesneniesąwolneodwalki
oautentyczneobliczeascezy”9.Zwłaszczażetamentalnaimoralnazdol-
nośćnabieradziśszczególnegoznaczeniawkontekściefilozofiiumiaru
izagrożeniakatastrofąekologiczną.Koncepcjawspółczesnegoascetyjest
więcraczejinterdyscyplinarnąpróbąsprzęgnięciateoriizrealizmemwy-
zwańwspółczesnegoświata,wktórymaksjologicznychpytańniebrakuje.
Dlategoteżuważam,żewspółczesnośćpotrzebujeascezywkształcie,jaki
bliskibyłszczególniemyślicielomantycznym-tymbardziejżeDpojęcie
filozofiistarożytnejniedajesięzredukowaćdotreścitylkointelektual-
nychidoczynnościtylkopoznawczych,ale[ł]obejmujetakżeswo-
istysposóbżycia”10,Dzwłaszczagdyweźmiemypoduwagęstaływysiłek
moralnyiintelektualnyćwiczeń(askesis),któremiałyzazadanieprze-
kształcićpoznanieiżycieadeptówfilozofii”11.ChociażzkoncepcjiHen-
rykaElzenbergaDwynika,żepoprzezascezędokonujesięuczłowieczenie
człowieka”12,toczasemzdarzasię,żeascetyczneumiejętnościstająsię
mimowszystkonadalsprowadzonedopewnejkompensacji,zastępstwa,
szukaniaremedium.Takjakbyoznaczałykontrkulturowybuntipróbę
wydostaniasięzopresjiwymogówwspółczesności,araczejniedokońca
otochodziwgreckimaskesis.DWlatach20.XXwiekuMaxSchelerdia-
gnozowałsensautentycznejascezy.Ascezajestpoto,żebyintensywniej
żyć,amyobecnieurządzamysobieżyciekosztemżycia”13.Ascezaniczego
więcnieodbiera,nieogołaca,niespłycamożliwościiszans.Chybaże
podejmowanajestwbrewsobie,alechodziprzecież(nietylkoSchelero-
wi)oascezęautentyczną,prawdziwą,świadomiewybraną.Jejwalorynie
sąsprzeczneznurtemwspółczesności,sąintegralnąjegoczęścią,której
świadomośćpozwalażyćlepiejimądrzej.Łatwootrywializacjęznaczeń
9St.Urbański,Ascezadawniejidziś,s.140-141.
10P.Domański,fragmentprzedmowydowydaniapolskiego,w:P.Hadot,Czym
jestfilozofiastarożytna?,tłum.P.Domański,FundacjaAletheia,Warszawa2000,s.8.
11D.Karłowicz,Sokratesiinniświęci.Opodstawiestarożytnychchrześcijanwobecrozu-
muifilozofii,Fronda,Warszawa2005,s.25-26.
12A.Płoszczyniec,Ascezaiczłowiek.StudiumantropologiifilozoficznejHenrykaElzen-
berga,WydawnictwoKsięgarniaAkademicka,Kraków2021,s.154.
13T.Gadacz,Raporty:Pytaniaosensżyciaitaknasdopadną.RozmawiałMarek
Górlikowski,14grudnia2013|13:00-https://wyborcza.pl/7,75402,15136213,pyta-
nia-o-sens-zycia-i-tak-nas-dopadna.html?disableRedirects=true
