Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
IlWprowadzeniewproblematykęasertywności
2lROdZAJEZAChOWAŃASERTYWNYCh
Asertywnośćjestalternatywąiprzeciwieństwempostawyuległej,którajestwyra-
zemrezygnacjizwyrażaniaiobronysiebie,jakteżpostawyagresywnej,predys-
ponującejjednostkędozachowańprzekraczającychgraniceterytoriumpsycholo-
gicznegoinnychludziinaruszaniaichprawl
Zachowanieagresywnepoleganaobroniewłasnychprawinadążeniudore-
alizacjijejcelówwsposób,którynaruszaprawainnychludziorazpomniejszalub
redukujewartośćiznaczenieichcelów(Mączyński1984;1993)lPoprzezzachowa-
nieagresywnejednostkamanifestuje,że:maokreśloneprawa,którychniemają
inni;jejpotrzeby,wymaganiaipoglądysąważniejszeniżinnychorazżemabardzo
wieledozaoferowaniawrelacjachinterpersonalnych,zaśinniludziebardzomałol
Celemzachowaniaagresywnegojestwięcdążeniedodominacjiwkontaktachin-
terpersonalnychkoszteminnychosób(Backiinl,za:Mączyński1993),zaśnastęp-
stwembezpośrednielubpośrednie,psychicznelubfizyczneszkodzenieludzioml
PrzeciwieństwemzachowaniaagresywnegojestzachowanieuległelJegocelem
jestunikaniekontrowersji,konfliktóworazsytuacji,któremogłybywzbudzićnie-
chęćlubgniewzestronyinnych(Mączyński1993)lUpodłożategorodzajuzacho-
wańleżąprzekonaniajednostki,żejestonamniejwartościowaiważnaniżinnilu-
dzie,żeinnimająokreśloneprawa,aonaichniemaorazżepotrzebyinnychosób
orazto,comajądozaoferowaniawrelacjachinterpersonalnych,jestbardziejatrak-
cyjneiważneniżwłasnepotrzebyipoglądylNieznajdującsolidnegooparciawe
własnychstrukturachpoznawczych,osobynieasertywnerezygnujązobronywła-
snychprawipoddająsięniesprawiedliwemutraktowaniuprzezinnychlUległość
(pasywność,bierność)objawiasięwięcrezygnacjązwyrażaniasiebie,abysięko-
muśprzypodobać,kogośsobiezjednaćalbopoprostudokogośnnależeć”(porl
Branden1998)l
Efektemzachowańsubmisyjnychjestnajczęściejpoczucieżalu,poniżenia,
winy,lękuczyzłości(zoblMika1987;Alberti,Emmons1988;Mączyński1993;
Zubrzycka-Maciąg2011),comożeskutkowaćobniżeniemsamoocenyidoświad-
czaniemlękuspołecznegolNiezdolnośćdowerbalizacjiwłasnychuczućipokorne
poddawaniesięmanipulacjiprowadząbowiemzwrotniedoinstrumentalnegotrak-
towaniaprzezinnychlBrakprzejawianiaasertywnościpowodujewrezultacie,że
człowiekpozbawiasięwżyciuwieluszansiokazji,przyjmującwzamianto,cozgo-
tująmuniezawszeżyczliwiludzielOsobauległaskazujesiętymsamymnażycie
wświeciedramatycznychepizodówlnJesttoświat,wktóryminniludzie«niepo-
zwalają»,«zmuszają»,«lekceważą»,«oskarżają»,onazaś«musi»,«powinna»,«nie
maprawa»lJesttoświat«oskarżycieli»i«oskarżonych»,światnasyconyobawami”
(Król-Fijewska1992,sl149)l
