Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3lUwarunkowaniaasertywności
27
wycofująsięzsytuacjiwymagającychkomunikowaniasięinterpersonalnegolub
starająsiędonichniedopuszczać(Zabłocka,Niedźwiecki1995)l
Przejawianieasertywnościjesttakżewznacznymstopniuuzależnioneod
sytuacjilSytuacjemogąbowiemspełniaćrolęwyzwalaczakonkretnychjako-
ściowozachowańasertywnychlRóżnykontekstsytuacyjnywymagazaktualizo-
waniaodmiennychkompetencjiiumiejętnościasertywnych,nplprzedstawienia
własnegoniepopularnegopoglądu,odmowy,wyrażeniaprośbyitpl(Sęk1988)l
MlLlMcDonald(za:Mączyński1993)podkreśla,żetendencjadozachowańaser-
tywnychmożebyćuzależnionaod:stopniazażyłościzpartnereminterakcji;liczby
osóbobserwującychzachowaniedanejosoby;statusuipłciosoby,zktórąwchodzi
winterakcję;presjiczasu(chodzitutajoto,czydanaosobadysponujeodpowiednią
ilościączasunaprzemyślenieiprzygotowaniewłasnejreakcji,czyteżmusizare-
agowaćnatychmiast)lPrzejawianiebądźzaniechaniezachowańasertywnychmoże
byćdodatkowouwarunkowanetym,czydanaosobajestinicjatoreminterakcji,czy
teżjestzmuszonadozareagowanianacudzyaktagresjibądźmanipulacjiorazczy
osoba,zktórąjednostkawchodziwinterakcję,sprawujekontrolęnadznaczącymi
dlaniejwzmocnieniamitypu:okazywanieakceptacjibądźjejbraku,udzielenie
podwyżkiczyawansu,wydawanieopiniiowynikachpracyitpl(Mączyński1993;
Oleś1998;Zubrzycka-Maciąg2011)l
Czynnikiem,którymożemiećznaczącywpływnaujawnianiezachowańaser-
tywnych,jestteżwyznawanyprzezjednostkęsystemwartości,predysponującybądź
ograniczającyjejprawodowyrażaniasiebie(nplsystemwartościosóbreligijnych
możejepowstrzymywaćprzedzbytśmiałymzachowaniemwzględemrodziców,
nauczycieliczyosóbstarszych)l
Niebezznaczeniadlaprzejawianiaasertywnościprzezjednostkęjestocenajej
postępowaniazestronyinnychludzilOczekiwaniaitolerancjadlazachowańaser-
tywnychsąwyraźnieuwarunkowanenormamispołecznymiinormamikulturyl
Wświadomościspołecznej,jakwynikazpotocznegoujęcia,osobaasertywnato
nietylkotaka,któraniepozwolisobąmanipulować,aleprzedewszystkimosoba
pewnasiebie,niekiedyapodyktycznalJesttoosoba,któranieboisięmówić,comy-
śli,umiewalczyćoswoje,jeststanowcza,mansiłęprzebicia”lFakt,żeprzezdługi
czasasertywnośćutożsamianozzachowaniamiskoncentrowanyminaskutecz-
nymdochodzeniuswoichosobistychpraw,przymałejpopularnościludzizinicja-
tywą,pewnychswego,posiadającychwłasnypoglądnasprawyświataiotoczenia,
zdolnychdoinicjatywy-prawdopodobniesprawił,żewspółczesnapraktykaspo-
łecznapełnajestsprzecznychoczekiwańcodozjawiskasertywnościwżyciujedno-
stekigrupspołecznychlWspółcześniezjednejstronyoczekujesięodludzibardzo
rozwiniętychpostawprospołecznych,zdrugiejzaś-najnowszeprzemianyeko-
nomiczno-społecznepropagująnastawieniazdecydowanieasertywne(Sęk1988)l
