Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SutraLotosuwkontekścierozwojubuddyzmumahajany
13
bytu)orazdogłębnegopostrzeżeniaczyrozpoznanianaturyistnie-
nia6,uznawanejprzeztakieszkołyhinajany,jaktherawadinów7
isarwastiwadinów8,dogmatycznegorealizmuipluralizmuczyn-
nikówbytu.DrugieporuszeniekołaDharmydotyczydoktrynyab-
solutnejpustkiwszystkichrzeczyizjawisk-sarwa-artha-siunjata-
uwidocznionejzwłaszczaprzezNagardżunęiArjadewę(IIiIIIw.),
jakoprzedstawicieliszkołymadhjamików,czyliprzedstawicieli
tzw.drogiśrodkowej.Trzeciafazawrozwojubuddyzmumahajany
wiążesięzdoktrynąistnieniasamejtylkoświadomości-widż-
niapti-matra-reprezentowanąprzezidealistycznąszkołęjogaczary
AsangiiWasubandhu9(IViVw.).
Nurtbuddyzmumahajanywyewoluowałwpierwszymwieku
przednasząerązestarszychszkół.VolkerZotz,austriackifilozof
ikulturoznawca,znawcafilozofiibuddyjskiej,dowodzi,iżwma-
hajaniedoszłodoprzesunięciapunktuciężkościpraktykizintro-
spekcjiianalizydharmnarelację:jednostka-inneistoty.Mahasan-
ghikowie,czajtiakowieiprzedstawicielesarwastiwady,czylistar-
szychszkół,stworzylipodwalinypodrozwójmahajany,wkolejno-
ściakcentującznaczenie:pouczeniamiędzymistrzemauczniemna
6
Por.też:D.Goleman,PsychologiaWschodu,[w:]C.S.Hall,G.Lindzey,Teorie
osobowości,PWN,Warszawa1990,s.345-347,orazAneks1.Zdrowaosobowość
wpsychologiiWschodu,[w:]P.Zieliński,Relaksacjawteoriiipraktycepedagogicz-
nej,Wydawnictwoim.StanisławaPodobińskiegoAkademiiim.JanaDługosza
wCzęstochowie,Częstochowa2011,s.333inn.
7
PrawdopodobnepoczątkiszkołyTherawady,posługującejsięjęzykiempalij-
skim,took.IIIw.p.n.e.Szkołaodwołujesiędometodyanalitycznej,prowa-
dzącejadeptadouzyskaniaracjiopartejnawłasnymdoświadczeniuorazdo
medytacji,wceluosiągnięciaostatecznegocelu-stanuwyzwolenia.
8
Sarwastiwadatoprawdopodobnietylkoniecomłodszaodpoprzedniejszkoła
hinajany.Posługiwałasięjęzykiemsanskryckimiutrzymywała,żedharmy
istniejązarównowprzeszłości,jakiteraźniejszości,atakżewprzyszłości,
czyliwkażdymczasie.
9
M.Mejor,dz.cyt.,s.191-192.
