Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
ROZDZIAŁ1
drodzedowyzwolenia,przekazywaniaskutkówwłasnychuczyn-
kówinnymorazegzystencjiwyzwolonegopodmiotudlajeszcze
niewyzwolonych.Zfilozoficznegopunktuwidzenianastąpiłzwrot
odontologiidoetyki,zaczętoteżakcentowaćnowywzórosobowo-
ściowy,nowyideałreligijny,buddę,choćbyGautamę,ale
zuwzględnieniemjegorozległegociąguegzystencjiipracnarzecz
innychistot,orazbodhisattwów,istotwykonującychpodobną
pracę,choćjeszczeniebędącychbuddami.„Wielkiwóz”-maha-
jana-miałsłużyćjaknajwiększejliczbieistot,jeśliniewszystkim,
wiozącjedowyzwolenia10.JużwIIIwiekup.n.e.zapanowaniace-
sarzaAsiokibuddyzmwspieranyprzezpaństwomiałzachęcaćlu-
dzidoszukaniasensużyciawdoczesności,przestanoakcentować
rangębezdomnościiżycianauboczuascetówczyśramanów,aza-
chęcanodobardziejspołecznychformżycia,wewspólnotach
klasztornychiwoparciuoinstytucjeświeckie.Bezwątpieniaprze-
mianypolityczno-społeczneikulturowewpłynęłynakształtowa-
niesięnowegoobliczabuddyzmu.
Zaczęłyteżpowstawaćnowedziełabuddyjskie,któreodbiegały
odliteraturyabhidharmy,byłytosutry,kazaniainaukiprzypisy-
wanezazwyczajBuddzieGautamie.Zachowanesutrymahajany
powstałymiędzyIwiekiemp.n.e.aVIwiekiemn.e.Naichosta-
tecznykształtmiałydecydującywpływszkołyfilozoficzno-reli-
gijne,zktórymipowiązane.Autorzysutrmieligłębokieprze-
świadczenie,żeconajwyżejkompilatoramiikomentatorami
naukBuddyGautamy11,aswąinspiracjęczerpalizprzekazówipo-
uczeńswychnauczycieliistarszychtowarzyszyorazwłasnychdo-
świadczeńmedytacyjnych,wglądówiwizji.Różnieklasyfikujesię
teteksty,np.Zotzrozróżniatekstyteoretyczneimityczne,wzależ-
nościodtego,któryaspektdominujewtekście,jednakzaznacza
10V.Zotz,Historiafilozofiibuddyjskiej,WydawnictwoWAM,Kraków2007,s.77-78.
11Tamże,s.80.