Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
2.Analizazagadnienia
maważneznaczeniedlakształtowaniastanowiskczywarunkówpracy.Uczest-
nictwoużytkownikajestzauważalnewprogramachprodukcjiirozwojuwielu
producentówśrodkówużytkowych,np.elektroniki(np.rozwójtelefonówdedy-
kowanychosobomstarszymprzezfirmyPanasonic,Emporia,spełniających
typoweorazdodatkowefunkcjespecjalne,np.zwiększającebezpieczeństwo
osóbwżnychstanachchorobowychiożnymstopniuniepełnosprawności).
Działaniatakieprowadzonesąwspecjalniedobranychzespołachinterdyscypli-
narnychzudziałemużytkowników[240].
2.2.3.Systemantropotechniczny
Powiązaniaużytkownik-środkitechnicznepowinnybyćrozpatrywanesys-
temowoiprocesowo.Podsystemludzki,jegozachowanie,możliwościpsychofi-
zyczneorazwspółdziałaniewsystemieześrodkamitechnicznymisąobiektem
licznychwielokierunkowychbadań.Zewzględunabardzozłożonekorelacje
cechpsychofizycznychużytkownikaiśrodkówtechnicznychorazpowiązańz
otoczeniem,próbamodelowaniawtechnicesystemówsocjo-lubantropotech-
nicznychczęstoprowadziładouzyskaniawieloaspektowychzłożonychmodeli
[39,73,119,127,166].Szczególnietrudnejestuzyskanieobiektywnejilościo-
wejocenydziałaniasystemu,któryzdeterminowanyjestdziałaniempodmiotuz
niepełnosprawnością.Nieliczneilościowepróbyocenysystemuantropotech-
nicznego(wrehabilitacji)mającharakterbadańteoretycznych[81].Doopisu
zasadpostępowaniawbadaniusystemumożnawykorzystaćproceduryznanez
analizysystemówtechnicznych(np.opismetodysystemowejwgW.Tarnow-
skiego[153]).Podstawąopisuwszystkichsystemówpowstawaniaiużytkowania
jestsystemdziałaniaskładającysięzpodsystemów:określaniacelówCW,in-
formacyjnegoINiwykonawczegoW(rys.2.1).SysteminformacyjnyINdzieli
sięnareceptorowyR,efektorowyEiprzetwarzaniainformacjiPI,atenzkolei
związanyjestzsystememmagazynowaniainformacjiMI.Systemwykonawczy
WskładasięzsystemówpobieraniaPiwydawaniaYmasyienergii.Systemyte
połączonesązsystemamiprzemianyenergiiPE,manipulowaniamasąMM
ikierowaniaK,tworzącstrukturęsystemudziałaniaD.
Możnawyróżnićdwiegrupysystemówdziałania:ludzki(występujenapo-
ziomieosób)irzeczowy(sztuczny,aleukierunkowanynaużytkownika).We-
długG.Ropohla[52,127]wsystemiemożezachodzićintegracjasocjotechnicz-
na(rys.2.2)dwóchwymienionychsystemów,któramożeprzybieraćformęsub-
stytucjilubkomplementacjifunkcjiczłowieka.Funkcjarezerwacjijestprzypo-
rządkowanatylkoczłowiekowi.
Substytucjatozastępowaniefunkcjidziałaniowychczłowiekaprzezfunkcje
urządzeniatechnicznego,natomiastkomplementacjatodopełnienieprzezsys-
temrzeczowyfunkcjidziałaniowychczłowiekaniemożliwychdowykonania.