Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
alejużJadżńawalkjanaucza,żewielośćistniejetylkowstanie
jawyimarzeńsennych,wgłębokimnatomiastśniewszelkie
różniceznikają.RozumowanietopodejmujeGaudapadawko-
mentarzudoMandukjaUpaniszady(2,4)iargumentuje,że
światpercypowanyweśniejestnierzeczywisty,aponieważnie
mażadnejabsolutnejróżnicymiędzystanemmarzeńsennych
astanemjawy,światpercypowanywprzebudzeniujestrównież
nierzeczywisty.Przejawionarzeczywistośćzostajeuznanaza
iluzujęzwaną„maja”,którabędącstwórczymatrybutemabsolutu
sprawia,żejednośćzdajesiębyćdlaniewyzwolnychistot
wielością.WtymtoduchunauczarównieżAsztawakra,stwier-
dzaonwpieśniIII11:„świattenjesttylkoiluzją”(„majamatram
idamwiśwam”)iwduchuupaniszadowejtradycjiporównuje
wpieśniX2empirycznyświatdosnu(„swapnawat”).Takjak
senjesttworemśniącego,takświatjesttworemnajwyższegoJa,
onosamojestbowiemźródłemzłudzeniaitworzyfenomenalny
świat(II8,VI2,VII2,XI8,XV7,11).Wprzeciwieństwiedo
niedwoistego(„adwaita”)atmana,dwoisty(„dwaita”),zjawis-
kowyświatjestwedługAsztawakryzłudzeniem(„mrisza”
II16)iwyobrażeniem(„kalpanamatra”II19,„bhawanamatra”
XVIII4),którepodobnejestdoprzedstawieniailuzjonisty
(„indradżalawat”VII5;X2).Nazywaonświat„stanemmyśli”
(„bhawo,jambhawanamatra”XVIII4)lubwinnymmiejscu
„obłędem”(„bhramabhutamidamsarwam”XVIII70),obłędem
jestbowiemtrwaćwmylnymprzekonaniu,żezjawiskowyświat
jestatmanem.JesttowedługAsztawakrytakasamapomyłka,
jakutrzymywanie,żewmacicyperłowejznajdujesięsrebro,
czywpromieniachsłonecznychwoda.Stądteżwkontekście
równania:dulanyświatrównasięwyobrażeniu,padanegatywne
stwierdzenie:„Atmanniejestwstworzeniach,anistworzenia
wnimnieskończonyminiesplamionym”(VII4)
10
.Towłaśnie
10
Jesttoechodoktrynyimmanentnościitranscendentnościatmana
zBhagawadgity.
XIII
