Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Genezaregionów
25
ściaupatrująwkatolickiejnaucespołecznej,powołującsięprzytymnazasadę
subsydiarności,zwanąrównieżzasadąpomocniczości.Termin„subsydiarność”
pochodzibezpośrednioodłacińskiegosłowasubsydium,któreoznacza:pomoc,
wsparcielubteżdziałanieopartenazaangażowaniudodatkowychsił.
Kościółwswoimprzekaziedowiernychopierasięnawybranychzapisachze
StaregoTestamentu,jakrównieżnanaukachsamegoJezusaChrystusazawar-
tychwNowymTestamencie.Ważnymźródłemwopisywanejmateriijestdok-
trynafilozoficznaświętegoTomaszazAkwinu,któryczerpiącswojeinspiracje
zpismświętegoPawłaApostoła,postrzegałspołecznośćjakoukładhierar-
chiczny.Byłonjednakprzekonany,żespołecznościwyższepowinnypowstawać
iwyrastaćzespołecznościniższychiniedążyćdoichzdominowania.Wyraźne
odniesieniadotejzasadyzawierajątakżeencyklikaRerumNovarum,ogło-
szonaw1891rokuprzezpapieżaLeonaXIIIorazencyklikaQuadragesimo
Annoz1931rokuwydanaprzezpapieżaPiusaXI.Autorostatniegozdwóch
wymienionychwatykańskichdokumentówstwierdza:„Cojednostkazwłasnej
inicjatywyiwłasnymisiłamimożezdziałać,tegojejniewolnowydzieraćna
rzeczspołeczeństwa;podobnieniesprawiedliwością,anawetszkodąspołecz-
nąizakłóceniemustrojujestzabieraniemniejszyminiższymspołecznościom
tychzadań,któremogąspełniaćiprzekazywanieichspołecznościomwiększym
iwyższym.Każdaakcjaspołecznazracjiswojegoceluizeswejnaturyposia-
dacharakterpomocniczy;winnapomagaćczłonkomorganizmuspołecznego,
anieniszczyćichlubwchłaniać”(Gawlikowska-Hueckel,2003,s.127–128).
Obecniezasadasubsydiarności,wzbogaconaotreśćdoktrynliberalnych,uwa-
żanajestzajednąpodstawkażdegonowoczesnegosystemudemokratycznego.
Wyrazemtegoprzekonaniajestpowołaniesięnaniąjakoobowiązującąnormę
wTraktacieoWspólnotachEuropejskichz1957rokuorazpowtórzeniejej
wTraktacieoUniiEuropejskiej.Wedługpodejściaprzyjętegozaobowiązu-
jącewUniiEuropejskiejzasadasubsydiarnościoznacza,żewładzeniższego
szczebla(regionalnelublokalneszczeblapodstawowego)sąodpowiedzialneza
zagadnieniarozwojuorazsprawypublicznespołecznościzamieszkującejdany
teren.Podstawowepotrzebyobywatelipowinnybyćzaspokajanenanajniższym
zmożliwychpoziomówwładzy.Dopierowtedy,gdyniższyszczebelzróżnych
względówniejestwstanietejfunkcjiwypełnić,wyższyszczebelwładzymoże
przejąćaktywnośćwsferzesprawpublicznych(Wojtaszczak,2004,s.17–18).
Dziękinadrzędnościprawaunijnegonadkrajowym,zasadapomocniczości
zostałaskutecznieisprawniewprowadzonajakopodstawowareguładosyste-
mulegislacyjnegowszystkichpaństwczłonkowskichugrupowaniaintegracyjnego.
Nienależyjednakrozumiećkultywowaniaprzyjętychzwyczajówjakoniechęci
dokorzystaniazezdobyczynaukiczydezaprobatydlapostępucywilizacyjnego.
Możnapogodzićopieraniesięnautartychhistoryczniewzorcachprzyjednocze-
snejmożliwościczerpaniaznajlepszych,dostępnychwspółcześnierozwiązań.
