Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Rolaregionuwgospodarce
25
Wtradycyjnympodejściudoczynnikówrozwojuregionalnegonajczęściej
wyróżniasię:kapitał,ziemieipracęjakodeterminantytegorozwoju.Obejmują
onezasobymajątkowe,zasobyśrodowiskaprzyrodniczegoorazzasobydemo-
graficzne.K.Secomskiwyróżniłnastępująceczynnikirozwojuregionalnego34:
ekonomiczne,przestrzenne,ekologiczne,lokalneispołeczne.Postępnaukowo-
-technicznyiprocesytransformacjigospodarkiwymagająnowegospojrzeniana
tradycyjneczynnikirozwoju.Chodziouwzględnienienowoczesnychczynników
rozwojuobejmującychm.in.uwarunkowaniaekonomiczne(strukturęgospodar-
ki,jejzdolnośćdoprzekształceń)orazspołeczno-polityczne(predyspozycjespo-
łecznedopostępuiinnowacyjności),czyteżsprawnośćsystemuekonomicznego.
Kluczoweznaczeniewteoriirozwojuregionalnegomająkoncepcjeteoretycz-
neibadaniadotyczącedynamikirozwojugospodarczegowukładachregional-
nychorazczynnikówwyznaczającychprocesytegorozwoju.Próbycałościowe-
goujęciagłównychkoncepcjiiczynnikówrozwojuregionalnegoznajdujemy
wpracachI.Pietrzyk35,Z.Szymli36iT.Kudłacza37.Wśródgłównychkoncepcji
rozwojuregionalnegowymienićnależy:teorięlokalizacji,teoriębiegunówwzro-
stu,koncepcjerozwojuegzogenicznego,koncepcjerozwojuendogenicznego
ikoncepcjerozwojuzdecentralizowanego.
Wteoriilokalizacjirozwójregionujestnastępstwemkierowanychdoniego
inwestycji.TeorialokalizacjiopracowanazostałaprzezA.Webera.Twierdziłon,
żekażdeprzedsiębiorstwozakładaminimalizacjękosztówiposzukujetakiego
miejscanalokalizację,wktórymmożliwejestosiągnięcietegocelu.A.Weber
rozpatrywałtakże,opróczkosztówtransportu,wpływkosztówosobowych,czyli
płac,itzw.korzyściaglomeracjinalokalizacjęprzedsiębiorstw.Jednakprekur-
soremteoriilokalizacjibyłJ.H.Thunen,któryw1.połowieXIXw.opracował
modelwykorzystaniaziemiwokółmiastijakopierwszywprowadziłpojęcie
„rentypołożenia”.Rentatajestpochodnącenyrynkowejwytworzonychdóbr
pomniejszonejokosztprodukcjiitransportudorynkuzbytu.TeoriaA.Webera
zostałarozbudowanaprzezinnychbadaczy,m.in.przezA.Löscha,ojeszczeinne
cele,jakiestawiająsobieprzedsiębiorstwaprzypodejmowaniudecyzjilokaliza-
cyjnych,tj.maksymalizacjęsprzedażyimaksymalizacjęzysku.Wanalizieloka-
lizacyjnejrozpatrywanesątakżetakieczynniki,jak:dostępnośćkomunikacyjna,
cenysurowców,podażsiłyroboczej,chłonnośćrynkuiinne.
34K.Secomski,1987,Teoriarozwojuregionalnegoiplanowania,PWE,Warszawa,s.46-98.
35I.Pietrzyk,1992,SterowanierozwojemregionalnymweFrancji,StudiaKPZKPAN,t.94,
s.8.
36Z.Szymla,2000,Determinantyrozwojuregionalnego,Wyd.AEwKrakowie,Wrocław-War-
szawa-Kraków.
37T.Kudłacz,1999,Programowanierozwojuregionalnego,PWN,Warszawa.
