Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
21
światemidei.Samoświadomośćuznajęzawarunekrozwojuautentyczności,dla-
tegowkolejnympodrozdzialeomawiamznaczenietejkategorii.Podstawową
kwestiąjestto,żewszystko,coczłowiekpoznajeprzezrefleksję,jestróżneod
podmiotu.Problememjestzatemto,czymożeonabyćźródłemsamowiedzy.
Paradoksalnie,człowiekrozpoznajesiebiewobcejtreści.
Następnywątekdotyczyopisutego,codziejesięzracjonalnościąwówczas,
gdyzostajezniesionafunkcjaautorefleksji.Odwołujęsiętutajdokoncepcji
JanaJakubaRousseauwinterpretacjiJeanaStarobinskiegoorazMichałaWar-
chały.Podstawowąkonsekwencjąrezygnacjizsamoświadomościjestzałama
-
niestrukturydyskursu,którynabieracharakterupoetyckiego.Językstajesię
wyłącznienarzędziemspontanicznej,niezapośredniczonejwrefleksjiekspre-
sjiemocjonalnej.Rozpadlogosujęzykaizanikracjonalnościpozostająwobu-
stronnejzależności.
Powracamnastępniedoklasycznejkoncepcjiracjonalnościwinterpretacji
Pierre’aHadota.Wpodejściudodyskursujęzykowegoakcentujeonróżnicę
pomiędzyfilozofiąifilologią.Wobydwuistotnajestskładniaispójność.Dys-
kursstajesięfilozoficznywówczas,gdyznajdujeswojepoświadczeniewdzia-
łaniu.SpontanicznamowaSokratesa,wygłoszonajakojegoobrona,niejest
bezrefleksyjnąekspresjąemocji.Jestonawyrazemracjonalności,którejźród-
łemniejestpodmiot,aleniezależnyodniegoświatsensu.Roląfilozofajest
minimalizacjazniekształceńznaczenia,któreprzekazuje.Filologiajestzaśmi-
łościąsłowa.Filozofianatomiastniejestmiłościąmedium,leczczystego,ide-
alnegosensu.
Epiktetporównywałwyobrażeniadopodchwytliwieprzepytującychsofi-
stów.Wtradycjistoickiejwypracowanotechnikiobronyprzedtakąmanipula-
cją.Kluczowajestpowściągliwośćwwydawaniusądównatematpojawiających
sięwumyśleobrazów.Wartozauważyćpewnepodobieństwotechnikstoickich
dozasadywszystkichzasadHusserla.Ścisłyopiszjawiskawtakimzakresie,wja-
kimjestdanywświadomości,pozwalanazapanowanienadsferąemocjonalno-
-pożądawczą.Wprzeciwnymrazieracjonalnefunkcjepodmiotumogązostać
osłabionelubzniesione.
Bezmediówświadomości,samoświadomościijęzykaosobaniemadostępu
dowłasnychmyśli.Wpewnymsensiebeztychśrodkówmyślisądlapodmio-
tunieracjonalne.Medialność,racjonalnośćiautentycznośćpozostająistotnie
połączone.Stoickąkoncepcjęznaczeniarozwijałm.in.KazimierzAjdukiewicz.
Przywołujęjegopodziałnazdaniaisądy.Dlaautentycznościważnyjestrównież
aktasercji,odrzucenialubzawieszeniasąduodnośniedodanejmyśliwyrażonej
wzdaniu.WartorównieżuwzględnićdystynkcjęwprowadzonąprzezKazimie-
rzaTwardowskiego.Odróżniałonprzedmiotyistniejąceirealne.Podmiotmoże
dokonaćsąduorzekającegookwalifikacjidojednegoztychzbiorów.Warun-
kiem,któryumożliwiatakiakt,jestprzedstawienieprzedmiotu,któredokonuje
siępoprzezmediumtreści.Słabymaspektemtejkoncepcjijestokreśleniena-
turyrelacjipomiędzyprzedmiotematreścią,któragoreprezentujewświado-
mościpodmiotu.Pewnymrozwiązaniemjestformułafenomenologiczna,która
