Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Winczura(red.nauk.),Autyzm.Nagranicyzrozumienia,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-284-2,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009,©CopyrightbyUniwersytetWrocławski,Wrocław2009
Umysłniewspółodczuwający.Neurobiologiaautyzmu
15
Mózgniepotrafiaktywniepatrzeć,dostrzegaćiinterpretowaćrzeczywisto-
ści.Nabytaztrudemwiedzaoaktualnymśrodowiskujestdladzieckacenna,
więcreagujeonolękiemiaktywnymprotestemnajakiekolwiekjegozmiany
(np.noweubrania,zmianyustawieniaprzedmiotówwotoczeniulubszlaków,
którymisięporusza).Nieumiejętnośćaktywnegoodwzorowywaniaświata
rzeczywistegozubożajegopojmowanie.Istniejącywewnętrzniewumyśle
dzieckaobrazświatazewnętrznegojestuproszczony,schematyczny.Takie
teżsązabawyizainteresowaniadzieciautystycznych:stereotypowe,proste,
nieciekawedlarówieśników.Malipacjencikoncentrująsięnaprzedmiotach
codziennegoużytku(pudełkach,patyczkach),bawiącsięnimiwnajprostszy
sposób.Wykorzystująpodstawowewłaściwościdanegoprzedmiotu,możliwość
wywołaniaruchuidźwięku,jakdzieciwokresieniemowlęcym.Mająjednak
znaczniebardziejniżonerozwiniętezdolnościmanualne,stądtepodstawowe
inajprostszeczynnościpowtarzająwielokrotnie,zprecyzjąiuporem.Myślenie
abstrakcyjnejestwpisanewzwykłe,codzienneczynnościizabawydziecka
prawidłoworozwijającegosię.Warunkiemmyśleniaabstrakcyjnegojestpra-
widłowyodbiór,interpretacjaikojarzenienapływającegostrumieniainformacji.
Autystycznyblokwodbiorzeświatazewnętrznego,determinowanydysfunk-
cjąneuronówlustrzanych,radykalniezubożaodbieraneinformacjeoświecie
zewnętrznym,któresąniezbędnedogromadzeniawiedzyoabstrakcyjnych
zależnościach.Dzieckoautystycznenierozumieinieorganizujezabawy
naniby.Upośledzonapercepcjaświatazewnętrznegopowoduje,żedziecko
autystycznebędziezachowywałosięjakdzieckozupośledzonymifunkcjami
sensorycznymiwzrokuczysłuchu,jakgdybynieistniałwokółniegoświat
ludzi,przyrodyożywionejinieożywionej.Przyczynajednakjesttuinnaniż
udzieciniewidomychczyniesłyszących.
Dzieckozautyzmempatrzy,aleniewidziwpełni,boniepojmujeprawid-
łowoświata.Wytworzonywumyśleobrazjestniepełnowartościowy,fragmen-
taryczny.Itakieteżbędziejegozachowaniezewnętrzne.Osobompostronnym
wydajesięzatem,żedzieckoautystycznejestniezainteresowanepodejmowaniem
kontaktuspołecznego.Należyjednakpamiętać,żetakikontaktjestniezwykle
złożony:wymagaodbioru,natychmiastowejinterpretacjisygnalizowanych
przezdrugąosobękomunikatówwerbalnychipozawerbalnych.Przekraczato
możliwościdziecka,któregoneuronylustrzanefunkcjonująwadliwie.Dlatego
takiedzieckonieodpowienapróbynawiązaniakontaktuspołecznego;nie
podejmieteżsamodzielnietakskomplikowanejdlaniegoczynności.Pozosta-
niewięcpozagrupąrówieśniczą,nieuczestniczącwewspólnychzabawach.
Dlaautystykaowielebardziejprzewidywalny,bomniejzmiennyjestświat
przyrodynieożywionej–jestonbardziejprzyjazny,bomniejzmienny,mniej
stresujący,albowiemdzieckoautystyczneniewytworzywsobiemechanizmów
adaptacyjnychdostresu.Dotegoteżtrzebawcześniejszegoprzyswojeniasobie
olbrzymiejilościfaktów,nabaziektórychzdrowedzieckobudujesobiepoten-
