Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Winczura(red.nauk.),Autyzm.Nagranicyzrozumienia,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-284-2,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009,©CopyrightbyUniwersytetWrocławski,Wrocław2009
16
AgataGruna-Ożarowska
cjalnewyobrażenieosytuacjinowej,zadaniowej,zmiennej,awięcpotencjalnie
stresującej(Jaklewicz,2004).
Wieleprzytoczonychpowyżejbadańidoświadczeńprzemawianakorzyść
teoriitłumaczącejzachowaniaautystyczneswegorodzajublokiemwprzepły-
wieinformacji:niemożnościpełnegoodbioruświatazewnętrznegowskutek
nieprawidłowejfunkcjipośrednikapercepcjiświata,czylisystemuneuronów
lustrzanych.Najdotkliwiejodbijasiętowumiejętnościachspołecznych,wktó-
rychbardzoistotnajestczułośćnasubtelnesygnałyspołecznegoprzekazu,
rozumieniepozawerbalnychintencjidrugiejosobyizdolnośćwspółodczuwania,
będącegoistotąempatii.Upośledzenietoskazujedziecizautyzmemnaizolację
wmyśleniu,odczuwaniuiinterpretacjiotaczającegoświata.Niemogąkorzystać
zfizjologicznegostymulatorauczeniasię,jakimjestnaśladownictwo.Pozba-
wionesązatempodstawowegonarzędziaodbioruspołecznejwiedzyzbiorowej,
któraprzyśpieszaprocesuczeniasię.
Dladziecizautyzmemznamiennajestteżniezwykleubogazdolnośćdo
ekspresjiuczućiżywejmimiki.Genywrazzczynnikamiśrodowiskowymi
odpowiedzialnymizadewiacjeneuropsychologicznejnaturypowodująrównież
pozabehawioralneobjawyautyzmu:dysmorfieorazanomalieneurologiczne,po-
wodującepośredniocharakterystycznecechywygląduzewnętrznego.Okresem
krytycznymdlapowstaniazaburzeństrukturalnychcharakterystycznychdla
autyzmupodwpływemśrodowiskowychczynnikówspustowychjestprawdopo-
dobnie4tydzieńciąży.Wtymokresiepowstająm.in.neuronyruchowenerwów
czaszkowychzlokalizowanewpniumózguorazuchozewnętrzne.Możnaby
zatemprzypuszczać,żeuszkodzeniejąderruchowychnerwówczaszkowych,
odpowiadającychm.in.zaruchymięśnioczu,twarzy,szczęki,orazzawiązków
małżowinyusznej,powodujątakcharakterystycznedlauosóbzautyzmem
objawy,jakbrakekspresjitwarzy,dysfunkcjeruchówgałekocznychorazpewne
zewnętrznecechydysmoficznetwarzy.Dysmorfiatawidocznajestwpostaci
obniżeniakątówustwstosunkudowargigórnejorazzniekształceńuchaze-
wnętrznego(wpostaciniżejustawionychizaokrąglonychmałżowinusznych
zodstającymiwierzchołkami).Anomaliewygląduzewnętrznegosąbardzo
dyskretniewyrażone,raczejuatrakcyjniającwygląd,niżznaczącstygmatem
genetycznejanomalii(Rodier,2000,2002).
Uosóbzautyzmemstwierdzonozaburzonązdolnośćprzenoszeniauwagi
wzrokowejzjednegobodźcanadrugi,nowopojawiającysięwpoluwidzenia.
Jesttozaburzenietypowedlaautyzmuiwystępujenawetuosóbautystycznych
zwysokimpoziomeminteligencji.Umiejętnośćprzerzucanialubkierowania
uwaginanowyobiektwzasięguwzrokuwystępujeuzwierząt,pojawiasięjuż
uzdrowychniemowlątwwieku3–4miesięcyiwystępujeudzieciupośledzonych
niechorującychnaautyzm.Podejrzewasięzatem,żetegorodzajuaktywność
umysłowa,kontrolującaszybkiereakcjenabodźcewzrokowe,związanajest
zniższymipiętramiukładunerwowego,starsząfilogenetycznieczęściąmóz-
