Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.
Uwarunkowaniaspowodowane
płcią,rasąiwiekiembadanego
Płeć
Wświetleprzeprowadzonychbadaństwierdzasię,żemężczyźnichorująrza-
dziej,alechoroby,któreichdotykają,cechująsięwiększąśmiertelnością(za-
wałmięśniasercowego,udarmózgu).natomiastchoroby,naktórenajczęściej
zapadająkobiety,chociażwystępujączęściej,niemajątakpoważnychkonse-
kwencji.Wrezultaciekobietycharakteryzujedłuższyprzewidywanyczasży-
cia.Podczasocenystanuzdrowiakobietnależyzwrócićuwagęnaspecyficzne
dlanichchoroby,tezwiązanezciążą,porodemipołogiem,chorobygruczołu
piersiowego(rak),chorobyczęściejwystępująceukobiet(osteoporoza,depre-
sja)orazchorobyinaczejobjawiającesięukobiet(chorobyserca).
Rasa
Jużw1812rokuG.Cuvierpodzieliłgatunekludzkinatrzyrasy(odmiany)
wedługkryteriumbarwyskóry:białą,żółtąiczarną.JanCzekańskiuzupełnił
tenpodziałotrzywtórneodmiany(rasy:śródziemnomorska,armenoidalna,
arktyczna),będącekrzyżówkamiodmianczystych.Rasatraktowanajestobec-
niejakopojęcieumowne,ponieważzachodziciągłebiologiczneróżnicowanie
populacjinaskutekprzekazywaniagenówmiędzyosobnikamiorazadaptacji
dowarunkównaturalnychśrodowiska.Pojęcienrasa”zastępowanejestpo-
jęciemngrupypopulacyjne”.Osobydanejpopulacjiopróczwspólnychcech
biologicznych,determinowanychgenetycznie(kolorskóry,cechyantropo-
morficzne)mająwspólnecechykulturowe.
kolorskóryjestjednązcechdeterminującychprzebiegocenystanuzdro-
wia.
Wskazówkiistotneprzyoceniestanuskórypacjentaczarnoskórego:
ąZmianakoloruskóryjestnajlepiejwidocznanatwardówce,spojówkach,
błonieśluzowejjamyustnej,języku,ustach,płytcepaznokciowej,we-
wnętrznejpowierzchnidłoniistopach.
ąBladośćupacjentówczarnoskórychujawniasięjakokolorszaropopielaty,
aupacjentówobrunatnymzabarwieniuskóryprzybieraodcieniekoloru
żółtego.
ąŻółtaczkaupacjentówczarnoskórychnajlepiejzauważalnajestnatwar-
dówcewprzyśrodkowejczęściokalubnapodniebieniutwardym.
ąSinicajesttrudnadostwierdzeniaupacjentówczarnoskórych.należy
ocenićmiejscaonajmniejszejpigmentacji(błonaśluzowajamyustnej,
płytkapaznokciowa,powierzchniawewnętrznadłoni,stopy.
16
