Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
(Nano)dialogizpoetyckimkontekstem
Niememiećharfyisłuchaczówgłuchych
Alboumarłych[…]
P
,73
Poetadystansujesięodsymbolikiharfy,aleelementy,któreekspo-
nuje,mówiącostyluuprawianejprzezsiebiepoezji(błahość,wiotkość,
kruchość,senność),pozostająwwyraźnejbliskościzobrazemArachne
snującejswojąnikłą,rwanąprzezwiatrnić,wciszyisamotnościgro-
bów.Byćmoże,jakpiszeMariaKalinowska,dziejesiętak,ponieważ
owaflharfazłota”stanowiącaflsymbolkosmicznejharmonii—jest
[…]niedosiężnadlapodróżnegoo»pękniętymsercu«irozdartej
świadomości”8.Miejsceniedostępnejharfyzajmujetuzateminnytyp
poezji,sugerowanyprzezpajęcząnić.
Symbolizowanaprzezsłonecznąharfękosmicznąsztukapoetycka9
związanajestnierozerwalniezheroicznąhistoriągrecką.Niemożepo
niązatemsięgnąćpoetapragnącyopiewaćdziejePolski,flktóreformy
homeryckiejipatetycznieposągowejnieosiągnęły,tylkonaformęiro-
nicznązasługują:rozłamaną,pełnądysonansów,pozbawionąwładczej
mocy”10.Itakąwłaśnie,głębokoironicznąformąposłużysięSłowacki,
opowiadającozamierzchłychdziejachPolskiwLilliWenedzie.Przywoła-
niewtymmiejscutragediiwenedyjskiejwydajesięzasadne,boprzecież
wliściededykacyjnympoprzedzającymutwórwspominapoetaten
właśnieepizodzpodróżygreckiej,asamGróbAgamemnona,wydany
wspólniezdramatem,stanowirodzajepiloguikluczadointerpretacji
tekstu.AnalizującironicznąformęLilliWenedy,JanuszSkuczyński
przywołujesądKrasińskiegooBalladynie.AutorKilkusłówoJuliuszu
Słowackimzauważa,żepradziejePolskiniepozostawiłyposobietakich
posągów(czyliprzekazówliterackich),naktórychpoetamógłbysię
oprzeć,opiewającnarodowąprzeszłośćwformiepodniosłej,jakmógł
toczynićHomer11.Pozostajemuzatempełnasprzecznościformairo-
niczna12.SkuczyńskisądtenodnosirównieżdoLilliWenedy13.Warto
8Eadem:JuliuszaSłowackiegoHPodróżdoZiemiświętejzNeapolu”.Glosy.Gdańsk
2011,s.130.
9R.Przybylski:PodróżJuliuszaSłowackiegonaWschód.Kraków1982,s.29.
10M.Kalinowska:Grecjaromantyków…,s.75.
11JakpiszeKrasiński:fl[…]niewinąSłowackiego,żenieżyłzadniPopiela,raczej
winączasówPopielowych,żenieporodziływielkiegogęślarza,wieszcza,któryby,
wiążącsławiańskieplemionajakstrunywjednąharfęepopei,byłuwieczniłkolebkę
naszątak,jakHomerGrecjikolebkę,tak,jakNibelungówśpiewGermaniipoczątek,
tak,jakDivinacomediakatolicyzmuwiarę”.Z.Krasiński:KilkasłówoJuliuszuSłowac‑
kim.W:Idem:Dziełaliterackie.Oprac.P.Hertz.T.3.Warszawa1973,s.258.
12Ibidem,s.259.
13J.Skuczyński:HLillaWeneda”zHariostycznymuśmiechem”.flPamiętnikLiterac-
ki”1986,z.3,s.44.
