Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Orzecznictwosądoweiliniaorzecznicza–refleksjeogólne
27
argumentacyjnego,zidentyfikowanegoiopisanegowretorycejakoargumentu
zautorytetu”32lÓwperswazyjnycharakterargumentuzliniiorzeczniczej(cha-
rakteryzowanyteżjakonargumentzorzecznictwa”33)mawielorakiezastosowanie
wprocesiestosowaniaprawa-ułatwiauzasadnienietrafnościrozstrzygnięciasą-
dowiniższejinstancji(zwłaszczawówczas,gdypowołujesięnaautorytetsądów
wyższejinstancji),pozwalausprawiedliwićsądowiwyższejinstancjizmianęroz-
strzygnięcia,któretrafiłodoniegonaskutekapelacji,atakżestanowiwygodne
narzędzieargumentacyjne,zktóregochętniekorzystająstronyiichpełnomoc-
nicyprocesowi,tłumacząckoniecznośćrozstrzygnięciasprawyzgodniezichżą-
danieml
Zdrugiejjednakstronyposługiwaniesięprzezprawnikówargumentemzlinii
orzeczniczejprowadzićmożedowieluproblemówpraktycznychisłużyćmasko-
waniupatologiiorazzjawiskniepożądanychwprocesiestosowaniaprawalDe-
klaracjaoliniiorzeczniczej,którapozostajewzgodziezdanymstanowiskiem,
niewątpliwiewzmacniaprzekazargumentującego(azatemzwiększaszansęna
przekonaniesłuchaczydoswoichracji),leczłatwośćjegoużyciaiswoboda,zjaką
prawnicysięgająpotenargument,mogąskutkowaćwprowadzeniemwbłąd,wy-
wołaćmylnewyobrażeniecodoobowiązującegostanuprawnego,pokusęnpójścia
naskróty”wrozumowaniachprawniczych,anawetstanowićkamuflażdlaniezna-
jomościokolicznościfaktycznychkonkretnejsprawylubniekompetencjidysku-
tantalEugeniuszBojanowskizwracauwagę,żenodwołaniesiędoutrwalonejlinii
orzecznictwanastępujenaogółwówczas,gdysądwzbieżnymztąliniąorzeczeniu
(zbieżnystanprawnyorazfaktyczny)wuzasadnieniupowołujesięnautrwaloną
linięorzecznictwalPowołanietakiemanajczęściejwagęargumentuwzmacnia-
jącegoprzyjętąkoncepcjęorzeczenialNatletakzarysowanegozjawiskanasuwa
sięconajmniejkilkaproblemówlWpierwszejkolejnościjesttopytanieosposób
ustalaniautrwalonejliniiorzecznictwa(ł)zutrwalonąliniąorzecznictwamamy
doczynienia,gdywiększośćsądówrozpatrującychpodobnyprzypadekrozstrzy-
gnęłogoidentycznielubconajmniejpodobnie(ł)lNamarginesiemożnajedynie
zauważyć,żeogólneodwołaniesiędoutrwalonejliniiorzecznictwa,bezegzempli-
fikacjiwytyczającychjąorzeczeń,niespełniawarunkówwłaściwegouzasadnienia
zapadłegowtakisposóbrozstrzygnięcia(ł)lOdwołaniesiędoutrwalonejlinii
orzecznictwapowinnoteżbraćpoduwagęowo«utrwalenie»lTrudnopowiedzieć,
wjakimmomencieliniaorzecznictwajestjużutrwalona(ł)lDlategoistotnąrolę
powinnaodgrywaćobserwacjaorzeczeńsąduIIinstancji,oceniającychorzeczenia
Iinstancji”34l
32MlRomanowicz,Utrwalonaliniaorzeczniczajakoargumentz(własnego)autorytetusądowego
[w:]XVIKonferencjaWydziałowa.Rolaorzecznictwawsystemieprawa,Warszawa2015,sl37l
33LlLeszczyński,Precedensjakoźródłorekonstrukcjinormatywnejpodstawydecyzjistosowania
prawa[w:]Prawoawartości.KsięgajubileuszowaProfesoraJózefaNowackiego,redlIlBogucka,
ZlTobor,Kraków2003,sl154l
34ElBojanowski,Utrwalonaliniaorzecznictwa…,sl50l
