Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zaaprobowaneprzezProjektRuneberg(stanzmaja2016roku),
bibliotekicyfrowejzajmującejsięumieszczaniemwInternecie
wolnodostępnychelektronicznychwersjidziełnordyckiejliteratury
isztuki.
+++
Baśnie–bajkimagiczne,zwierzęceikomiczne,atakżeklechdy
–dodziśżyjąizajmująważnemiejscewnorweskiejkulturze.
Sątoswobodne,pełnefantazji,alejednocześniemocnoosadzone
wskandynawskichrealiachitrudnejcodziennościopowieści,
wktórychpojawiająsięnadprzyrodzoneelementy:trolle,huldry
(żeńskiodpowiedniktrolla),nissy(skrzaty),tussy(podziemni),dvergi
(karły),StaryErik(diabeł),Złyorazzwierzętapotrafiącemówić
idobrzeradzićbohaterom.Charakterystycznącechątychbaśnijestto,
żeotwierająoneoczy,leczniepouczają.Jakkażdatwórczośćludowa,
sąonepełneuproszczeńischematów,akrągwystępującychwnich
osóbjestograniczony.Jednymznajważniejszychbohaterówpozostaje
Askeladden,nazywanyniekiedyEspenAskeladden,Oskeladden
(nynorsk)iTyrihans,któregoporównaćmożnadoGłupiegoJasia.
Onto,zazwyczajtrzeci,ostatnisynwrodzinie,odtrąconyprzezbraci,
niekiedyprzezojcaimatkę,przeżywamnóstwoprzygód,bynakoniec
cieszyćsięzezdobyciaksiężniczki,uznaniawspołeczności
ibogactwa.
AskorojużoAskeladdeniemowa,tonależywspomnieć,żeimię
tegobohaterazostałowygładzonezestetycznegopunktuwidzenianie
wpolskiejwersji,leczjużwnorweskimoryginale.Wtradycjiludowej
–szczególniewValdres,Hallingdal,TelemarkuiVestlandet–postać
tanazywałasięAskefislubOskefisen,comożnaprzełożyćjako
PopiołowyBąklub„ten,którysiedziipierdziwpopiele”.Określenie
tozwiązanebyłozfunkcją,jakąnajmłodszysynspełniałwdawnym
społeczeństwieagrarnym:utrzymywałogieńnapaleniskulubwpiecu,
czyli,zpunktuwidzeniastarszegorodzeństwa,nierobiłnic.Wjęzyku
polskimznanejestzbliżoneokreślenienanieroba,dotyczyono
wykonywaniapowyżejwymienionejczynnościfizjologicznejpodczas
siedzenianastołku.Wpierwszychedycjachbaśnibohaternosiłjeszcze
