Book content
Skip to reader controlsSkip to navigationSkip to book detailsSkip to footer
20Rozdział1.Fenomenbazgroty
zostawiającegośladlinii,czyjejukładów.Wynikatozcorazlepszego
opanowaniaprzezdzieckonarzędzirysunkowychwwynikurozwoju
koordynacjiwzrokowo-ruchowej,wtymcelowegooddziaływaniaprzez
stymulacjępercepcjiwzrokowejdziecka(copragnęłamwykazaćwra-
machprezentowanychwksiążcezrealizowanychprzezsiebiebadań).
Ponadtoprzyjmujęrównież,żekażdalinia,ślad,kształt,rozmazana
plamawbazgrociedzieckatoprzejawjegowewnętrznegodoświadcze-
nia,którejestsprzężonezjegodoświadczeniemzewnętrznym.Ajakość
doświadczeniazewnętrznegokształtujejegodoświadczeniewewnętrz-
ne,któregowyrazemjestdynamikarysowania,motorykaizmienność
formybazgroty.
Badaczetwórczościrysunkowejdzieckapodkreślająspontaniczność
aktywnościruchowej–rysunkowej–jakopodstawęjejgenezy35.
Napoczątkutegostulecia[XXwieku–U.Sz.]nauczycielezauważyli,oile
więcejmogąuzyskaćoddzieci,jeśliporzucąniszcząceosobowośćrygory
tradycyjnychmetod.Byłtooczywiścieczas,kiedymetodytestałysięitak
podejrzanedziękisukcesowiimpresjonizmuieksperymentomArtNouveau
(ł).Pionierzytegoruchuwyzwolenia,aszczególnieFranzČizek(1865–
1946)wWiedniu,chcieli,żebydziecięcytalentrozwiałsięswobodniedo
chwili,kiedydzieckobędziegotoweprzyjąćartystycznewzorce.Osiągnięte
wynikibyłytakspektakularne,żeoryginalnośćiurokdziecięcychpracstały
sięprzedmiotemzazdrościprofesjonalnychartystów(ł).Towłaśniena
lekcjachplastykiideaflautoekspresji”zostaładocenionanaszersząskalę”
36
.
Twórczośćplastycznadzieckajestwyrazem–ekspresjąswobod-
ną,fljesttowykonanielubwyrażenieczegośbezprzymusu”37.Śmiem
twierdzić,żebazgrotajestnajbardziejautentycznym,twórczymiwol-
35G.Kerschensteiner,DieEntwickelungderzeichnerischenBegabung,München
1905;H.Read,Wychowanieprzezsztukę…;P.Smith,TheHistoryofAmericanArt.
Education.Westport-London1996,s.55-56;H.Fojcik,Koncepcjawychowaniapla-
stycznegowPolscewlatach1918-1939.Tradycje-uwarunkowania-inspiracje.Cieszyn
1996,s.71;H.Fojcik,TrwałośćkoncepcjiAntoniegoBuszka.flPlastykawSzkole”
1988,nr1,s.262-265.;S.Szuman,Sztukadziecka.Psychologia…;R.Gloton,C.Cle-
ro,Twórczaaktywnośćdziecka…;A.Trojanowska-Kaczmarska,Dzieckoitwórczość.
Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk1971.
36E.H.Gombrich,Osztuce.Przeł.A.Kuczyńska.Warszawa1997,s.615.
37H.Read,Wychowanieprzezsztukęłs.125;A.Trojanowska-Kaczmarska,
Dzieckoitwórczośćłs.5,35,119.
