Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Fenomenbazgroty21
nymokresemwżyciudziecka.Dzieckowyrażawłasnąkreatywność
niczymniezmąconą,niezaburzoną,nieprzymuszonąprzezkogokol-
wiekicokolwiek.Jesttonajbardziejtwórczyokreswżyciudziecka,
nieskrępowanyznaczeniemsymbolikulturowychśrodowiska,wktó-
rymwzrasta,okresprosty,alenieprymitywny.Treściąekspresjijest
przeżycie38.V
.LowenfeldiW.L.Britainbardzomocnopodkreślają,że
Małedzieckodziałaspontanicznieiswobodnie,niezależnieodwiedzy
idoświadczeń,jakieposiada.Uczysięchodzićbezkoniecznościrozumie-
nia,naczymtopolega39.
IdączaLovenfeldemiBritainemmożnaprzyjąć,żepierwsześlady
rysunkowe–bazgroty–sąwewnętrznąkoniecznościąekspresjidziecka
bezrozumienia,naczymonapolega.Dzieckodziaławiedzionewłas-
nymiimpulsamiibodźcamiwewnętrznymi40.
Ekspresjajesttymzjawiskiem,któreuzewnętrzniasięiuobecniainnymza
pomocąelementówformalnychkoduszczególnegotyputo,conajbardziej
intymnewosobowości.(ł)Dziecko(ł)wyrażasiebie,ponieważuze-
wnętrzniadrugiejistocieto,cojestjegosprawąosobistą,nawetintymną,
jeślijestautentyczne.Ekspresjatoprzedewszystkimodsłanianiesiebie,
stawaniesięprzejrzystymdlainnych,coniejestmożliwewewszystkich
sytuacjach,acoprzecieżpozostajepodstawowymwarunkiemwszelkiego
tworzeniasiebiewkontakciezinnymi41.
WedługRosamondE.M.Harting
ekspresjaswobodnalubspontanicznabyłabyniewymuszonymuzewnętrz-
nieniemfunkcjipsychicznychmyślenia,wrażeniaiintuicji.Jeżelijednakte
funkcjepsychicznezjakiejśprzyczynyniemogąbyćwyrażonebezpośred-
nio,powstajestannapięcia,atonapięciemożebyćrozładowanenaglei,być
może,przypadkowoiwtymwypadkumówimyoekspresji42.
38M.Debesse,Zdolnościtwórczeizajęcia…s.212.
39V.Lowenfeld,W.L.Brittain,Twórczośćarozwójumysłowydziecka.Przeł.
K.Polakowski.Warszawa1977,s.7.
40J.Cybulska-Piskorek,Twórczośćplastycznadzieckawwiekuprzedszkolnym.
Warszawa1976,s.13.
41R.Gloton,C.Clero,Twórczaaktywnośćdzieckałs.71,72.
42H.Read,Wychowanieprzezsztukęłs.125.
