Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22Rozdział1.Fenomenbazgroty
Działaniakształtowanesąwedługflprojektudziecięcego”,któryjest
wynikiemflbłądzeniaeksperymentalnego”,jaknazwałtakitokpostę-
powaniaCelestynFreinet43.Czynnośćrysowaniastajesięśrodkiemza-
spokojeniapotrzebyekspresjidziecka.Faktycznym
nauczycielemrysunkujestwewnętrzneżyciedziecka,którerozwiasię
samozsiebie,udoskonalaizmierzanieodparciedotego,byobjawićsię
wświeciezewnętrznymwjakiejkolwiekformieempirycznej.(ł)Zmysło-
weimanualneprzygotowaniedorysowaniajestniczymwięcejjaktylko
alfabetem;bezniegodzieckojestanalfabetąiniemożesięwypowiedzieć.
(ł)Każdaekspresjapsychicznanabierawartości,gdyosobowośćwe-
wnętrznazyskałanawartościdziękirozwojowiprocesów,którejąkształ-
tują.(ł)Rysunkuniemożnalubniepowinnosięnauczać.Powinienbyć
aktywnościąspontaniczną,swobodnąekspresjąsamejistotydzieckaijego
własnychmyśli44.
Ekspresjaoznaczaflwyraz,uzewnętrznieniewwypowiedziarty-
stycznejpewnejrzeczywistościwewnętrznej,świataduchowego,psy-
chikiartysty”
45
,jakiflsiłęwyrazu,wyrazistość”
46
.Ideaekspresjijest
podstawowymzałożeniemestetykiBenedetoCrocego47.Twierdziłon,
żekażdasztukajestekspresją,każdaekspresjazaśsztuką48.
(ł)dziełosztukimaprzedewszystkimwyrażaćprzeżyciaartysty(Croce).
Takżeodbiorca,wedletejkoncepcji,znajdujewdziedziniesztukiswoiste
odpowiednikiswychstanówwewnętrznych–itostanowiprawdziwyrdzeń
doznańestetycznych,ostatecznycelsztuki.(ł)wprocesach,wktórych
bierzeudziałtwórcapojawiasięczęstoówmomentspontanicznego,bez-
pośredniegopoczuciarealizacjiwłasnejosobowościpoprzeztwórczość,
leczjestonrównoważnyprzezwzglądnadzieło(ł)49.
43R.Gloton,C.Clero,Twórczaaktywnośćdzieckałs.107.
44Za:H.Read,Wychowanieprzezsztukęł127,128,129.
45M.Głowińskiiinni,Słownikterminówliterackich.Red.J.Sławiński.Wroc-
ław-Warszawa-Kraków-Gdańsk1976,s.95.
46Wł.Kopaliński,Słownikwyrazówobcychizwrotówobcojęzycznych.Warszawa
1990,s.142.
47.B.Croce,Zarysestetyki.PrzekładzbiorowypodkierunkiemSt.Gniadka.
Warszawa1961;W.Pielasińska,Ekspresja-jejwartośćipotrzeba.Warszawa1983.
48M.Głowińskiiinni,Słownikterminówliterackichłs.95.
49M.Gołaszewska,Zarysestetyki.Warszawa1984,s.146-147.
