Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Płońsk
W
wyemigrowaładoPalestyny,pojechałaodwiedzić
1962rokudawnamieszkankaPłońska,która
rodzinnemiasto.PopowrociedoIzraelawysłała
dopremieraDawidaBenGuriona,teżurodzonego
wPłońsku,list,wktórymopisała,cozastała:„ruinę
żydowskiegoPłońska”,jaktookreśliłBenGurion
wodpowiedzinajejlist1.Wmieściepozostałozaledwie
trzechŻydów.Wspaniałasynagogaitrzyżydowskieszkoły
religijnezostałycałkowiciezniszczone,zdewastowany
cmentarzzamknięto.Rynekpozostał,aleniebyłojuż
żydowskichkupcówwystawiającychswojetowary.Ben
Gurion,zbólemiskrywanąnostalgią,pytał,cosięstało
zdomemjegoojcaiczyogródnatyłachdomujeszcze
istnieje.Drugawojnaświatowa,Holokaust,apóźniejrządy
komunistówwykopałyprzepaśćmiędzy„teraz”a„wtedy”.
Zaginąłcałyświat,którypozostałwyłącznie
wewspomnieniachiobrazach.
WpóźniejszymokresieżyciaBenGurionidealizował
swojerodzinnemiasto.Wjegowspomnieniach
taniewielka,skromnamieścina,liczącaokołoośmiu
tysięcymieszkańców,wtympięćtysięcyŻydów,stałasię
„najbardziejpostępowymmiastemhebrajskimwPolsce”2.
Płońskleżyprzybocznejdrodzeodchodzącejodszosy,
którałączyWarszawęzGdańskiem.Choćodstolicydzieli
gozaledwiesześćdziesiątpięćkilometrów,napoczątku
XXwiekupodróżdoWarszawytrwałaponadtrzygodziny.
KolejżelaznajeszczewtedydoPłońskaniedotarła,nie
byłobrukowanejdrogi.Miastoniemiałowodociągówani
kanalizacji,ściekipłynęłyrynsztokami.Powiewhaskali
(żydowskiegooświecenia)dotarłitutaj,ale,jakmożnasię
byłospodziewaćpotakiejzapadłejmieścinie,większość
tutejszychŻydówstanowililudzieściśleprzestrzegający
nakazówreligii,apostępbyłwzględny.WPłońskudziałały
