Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
najczęściejoponenta,coegzemplifikujeprzytoczonyponiżejfragmentroz-
mowyradiowej–politykmanifestujepostawęwyrażającą,jakmożnasą-
dzićnapodstawieużytychzwrotów,siłęwobecosoby,októrejmówi:
•D.GAWRYLUK:Abędziejeszczepróbaspowodowaniajegoodej-
ścia?[B.Wildsteina,prezesaTVP]*
A.LEPPER:AleniechWildsteinsobiesiedzi,niechśpi,niechrobi.
OwocetegobędziejadłPiS,anieja.Wildsteinmówi,żenie
możeludzioszukiwaćzjednegopowodu,boniemanicwspól-
negozpolityką.PanieprezesieWildstein16,czypanzksiężyca
spadłnaziemię?Chybapanrozmawiałwcześniejzprezesem
Kaczyńskimichybapanwie,żejestpanprezesemzpuliPiS,
aniezpuliPOczySLD.17
Zdarzająsięteżrozmowy:dziennikarz–dwóchrozmówców,którzy
siedzącoboksiebieimówiącdosiebie,wypowiadająsiętak,jakbytej
drugiejosobyniebyłowstudiu.Postawętękomunikująnietylkoużyciem
czasownikaw3.osobieliczbypojedynczej,alerównieżswoimzachowa-
niem,czylinajczęściejbrakiemkontaktuwzrokowegozesobą,odwraca-
niemsięodsiebie,odgradzaniemzapomocągestów.Przykłademmoże
byćrozmowaMonikiOlejnikzJuliąPiterąiPawłemPiskorskim,podczas
którejdziennikarkakomentujenastępująco:„Proszęsięnamnieniepa-
trzeć,tylkonapanaposła.Możebędziewamlepiejsiękomunikować”18.
Pytaniawwywiadzie
Badaczezajmującysiępytaniamizakładają,żeautorpytaniacoświe
(mawiedzęwspólnązwiedząodbiorcy),czegośniewieiczegośchce
siędowiedzieć.Wzwiązkuztymmamocoddziaływanianaodbiorcę.19
*Wszystkiepodanewnawiasiekwadratowymdodatkoweinformacjeiuwagidoty-
cząceprzytaczanejrozmowypochodząodAutorki,atrzyumieszczonewnimkropkisy-
gnalizują,zgodniezpowszechnieprzyjętązasadą,pominięciefragmentucytowanejwy-
powiedzi(przyp.red.).
16Zwrottenjestniezgodnyznormągrzecznościową.Formanazwiskasłużydoiden-
tyfikacjiosoby,aniedozwracaniasiędorozmówcy(obecnegowstudiulubnie);nie-
zgodneznormąjesttakżepoprzedzanienazwiskanazwąfunkcji(M.Marcjanik,Grzecz-
nośćwkomunikacjijęzykowej,Warszawa2007,s.110).
17„PoranekRadiaTOKFM”,RadioTOKFM,27.07.2006[dalejnazwastacjiemitującej
danyprogram,jeślizawartajestwjegotytule,będziepomijana–przyp.red.].Wewszystkich
przytaczanychfragmentachwywiadówzachowanajestichoryginalnapostaćgramatycz-
naiskładniowa.
18„Prostowoczy”,TVP1,27.04.2006.
19L.Koj,Analizapytań.Problemterminówpierwotnychilogikipytań,„StudiaSemio-
tyczne”1971,nr2,s.99.
19
