Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zgodnościąoczekujstarości.
Sokrates
Wstęp
Naturakinaprzejawiasięwosobliwymskrzyżowaniuwyobraźniirzeczywistości1.
Filmjestodbiciemrzeczywistości,choćczasemwkrzywymzwierciadle2.Jeślinie
reprodukujewiernierzeczywistości(leczprzetwarzajejobrazwedlechwytówfor-
malnychswojegomedium),nosimianonXmuzy”
.Niektórzymyślicieleujmowali
kinojakonsztukęrzeczywistości”
,gdyżnajlepiejzewszystkichnsztuk”pokazuje
losczłowieka,wkonkretnymczasieimiejscu.Wtychdwóchaspektachwielufi-
lozofów,psychologów,socjologówupatrywałowłaśniefenomenukina3.Filmze
względunamasowądystrybucjęoddziałujepowszechniewróżnychwymiarach,
m.in.kształtujewzorceosoboweikreujepotrzebypubliczności.Wywieraowiele
większywpływnaludzkośćniżjakakolwiekinnagałąźsztuki.
Francuskisocjolog,autornajsłynniejszegoesejuokinieEdgarMorin4uważał
samolotifilmzanajważniejszewynalazkiodrywająceczłowiekaodziemi.Wjego
przekonaniukinotoartystyczneesperanto,uniwersalnyjęzyk,asalakinowapełni
funkcjębiblipauperum.Zezwykłejrozrywkikinowyrosłonapotężnegoproducenta
mitów5.Morinsłuszniezauważył,żespektaklkinowywXXwiekuzacząłożywiać
iwzmacniaćmitologicznezapotrzebowaniaczłowieka6.Wrozważaniachkrytyka
amerykańskiegoParkeraTyleramitycznyaspektfilmuujętyzostałwtakiotosposób:
1
Por.E.Morin,Kinoiwyobraźnia,tłum.K.Eberhard,Warszawa1975.
2
B.Balázs,Wybórpism,tłum.K.Jung,R.Porges,Warszawa1957,s.23.
3
Reprezentantamitakichkoncepcjibylinp.:RobertWeimann,RomanIngarden,BélaBálazs,
AleksanderJackiewicz,StefaniaZahorska,aspośródaktorówuprawiającychtwórczośćfil-
mowąnp.SiergiejEisenstein,GrigorijCzuchraj,AgnèsVardaiinninowofalowitwórcy,Pier
PaoloPasolini,FedericoFellini,IngmarBergman.
4
E.Morin,Kinoiwyobraźnia.
5
J.Duvignaudpisał,żeUotychbożyszczachmówisięjakoszefachpaństwczyopostaciach
naprawdęhistorycznych”
.Za:J.Duvignaud,Socjologiasztuki,s.144.
6
Zazwyczajmitysązbiorowe,aswymzasięgiemobejmująpewnągrupęspołeczną.Mitniejest
aniprawdą,anifałszem,zawierawsobieprzekonaniawyrażaneobrazowoiemocjonalnie.
