Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.9.Współczesnenurtyiteoriebezpieczeństwa
Studiastrategiczneprzeżywałyswójzłotyokreswlatach50.i60.,kie-
dytośrodowiskaakademickiepozostawaływbliskichrelacjachzrządami
państwZachodu50.Prezentowanywtamtymokresiepoglądnabezpieczeń-
stwowspółcześnieokreślanyjestjakotradycyjnepodejściedobezpieczeń-
stwa.Podstawęteoretycznątegopodejściastanowiłrealizm,którypodkreślał
szczególnąrolępaństwajakopodmiotubezpieczeństwaisferypolityczno-mi-
litarnej,wktórejpaństwagłównierealizująswojąpolitykębezpieczeństwa.
Zakreszainteresowaństudiówstrategicznychobejmujetakiezagadnie-
niajak:zagrożeniapaństwa(konwencjonalneiniekonwencjonalne),wydatki
wojskowe,użyciesiłymilitarnejkonwencjonalnejibronimasowegorażenia,
wojnaiasymetrycznedziałaniawojenne,sojuszewojskowe,wywiadiwoj-
skowedziałaniainformacyjneiinne.Zestudiamistrategicznymizwiązanesą
takiepojęciajak:strategia,wielkastrategia,teatrstrategii,strefywpływów,
sferyinteresówitd.51
Napoczątkulat80.XXw.studiastrategiczneidominującypolitycznyre-
alizmzostałzakwestionowanyprzezniektórekręginaukowe.Wyodrębniłysię
różnenurtyflcywilnejmyśli”dotyczącejbezpieczeństwa,któreogólnienaj-
częściejokreślasięmianemflstudiównadbezpieczeństwem”(zang.Security
Studies).Wliteraturzeprzedmiotumożnaspotkaćsięrównieżzinnymiokre-
śleniami,takimijak:bezpieczeństwomiędzynarodowe(zang.International
Security),studianadbezpieczeństwemmiędzynarodowym(zang.Internatio-
nalSecurityStudies),badaniapokoju(zang.PeaceResearch)iinne.Dlapotrzeb
tejpublikacji,wtychaspektach,gdzieniejestwymaganeużycieprecyzyjnych
nazw,autorużywaokreśleniaflstudianadbezpieczeństwem”.
ZdaniemP.Williamsakamieniemmilowymwewolucjipojmowaniabezpie-
czeństwabyłapublikacjaksiążkiB.BuzanaPeople,StatesandFear(wydanej
w1983r.),wktórejautorpodważyłówczesne(obecnieokreślanejakotrady-
cyjne)postrzeganiebezpieczeństwa.SwojeideeBuzanrozwinąłiuzupełnił
wkolejnejedycjitejksiążki,wydanejw1991r.,wktórejuwzględniłnowe
uwarunkowaniaśrodowiskabezpieczeństwa–pozakończeniuzimnejwojny,
anastępniewpracyzbiorowejwrazzO.WæveremiJ.deWilde–Security:
ANewFrameworkforAnalysiswydanejw1998r.
Rozwójiewolucjęstudiówstrategicznychistudiównadbezpieczeń-
stwemmożnapodzielićnanastępująceokresy:
1.OkresodIIwojnyświatowejdolat70.XXw.,zdominowanyprzez
studiastrategiczneiichmilitarnycharakter,ukierunkowanynami-
litarną(konwencjonalnąinuklearną)konfrontacjędwóchbloków
polityczno-wojskowych.Innedziedzinynaukibyłyrównieżwykorzy-
stywane,lecztylkowzakresieichwsparciadlasektoramilitarnego.
Głównymzadaniemstudiówstrategicznychbyłaflanalizarelacjiza-
chodzącychpomiędzypolitykąasiłązbrojną,wyciąganiewniosków
50
P.Williams,Securitystudies.Introduction,Londonand,NewYork2008,s.3.
51
R.Wróblewski,Wprowadzeniedonaukobezpieczeństwie,Siedlce2017,s.26.
39
