Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2.Wyzwaniaizagrożeniabezpieczeństwa
Zanalizywspółcześnieobowiązującychparadygmatówbezpieczeństwa
wynika,żezagrożenieobejmujerównieżsferęświadomościimożebyćtrak-
towanejakostanpsychicznywyrażającyzarównozbiorowe,jakiindywidu-
alnepostrzeganieiocenęrzeczywistościbądźjejelementów12.Relacjemiędzy
aspektemobiektywnymasubiektywnym,rzeczywistościąapsychikączło-
wiekapozwalająnawyodrębnienieczterechzasadniczychmodeliodczuwa-
niazagrożeń13:
a)stanubrakubezpieczeństwa(gdyistniejeduże,rzeczywistezagrożenie,
ajegopostrzeganiejestprawidłowe);
b)stanuobsesji(gdynieznaneinierozpoznanezagrożenietraktowane
jestjakoduże);
c)stanufałszywegobezpieczeństwa(gdypoważnezagrożenietrakto-
wanejestjakoniewielkie);
d)stanubezpieczeństwa(gdyzagrożeniejestnieznaczne,ajegopostrze-
ganieprawidłowe).
Stądteżpojawiasiękolejnacechazagrożeń–względność,którąnależy
zaakceptować,aprzyoceniestanubezpieczeństwaichwymiarobiektywny
uznaćzaważnytaksamo,jaksubiektywny.Względniejednolitąocenęsta-
nubezpieczeństwamożnauzyskaćdopierowtedy,gdyocenyobiektywne
(eksperckie,rzeczywiste)będąadekwatnedosubiektywnych(społecznych,
odczuwalnych).
Wtymmiejscumożnazgodzićsięztezą,iżprzypodejmowaniudecy-
zjiobowiązkiemosóbodpowiedzialnychzabezpieczeństwojestumiejętne
pogodzenieanalizspecjalistówzopiniamispołecznymi14.Należyzauważyć
także,żetakiepodejściedoistotyzagrożeńmawymiarnietylkopraktycz-
ny,aleimetodologiczny,bowiemustala,jaknależypodejśćdobadaniabez-
pieczeństwa.ZdaniemR.Ziębyprzyfl(…)analiziezagrożeńnależyzwracać
uwagęnaichpercepcjęprzezpolityków,badaczyispołeczeństwo.Musiona
byćodbiciemrealnegostanurzeczy(zagrożeniarzeczywistegoczypotencjal-
nego)lubteżmożebyćfałszywa(tw.mispercepcja).(…)Dlawłaściwego
poznaniazagrożeńważnejestuwzględnieniesferyrzeczywistości,wktórej
onepowstają,isferyświadomości,wktórejdokonujesiępercepcjaowych
zagrożeńikształtowaniepoczuciapewności”15.
12
M.Cieślarczyk,Niektórepsychospołeczneaspektybezpieczeństwa,wyzwań,szansizagrożeń,
flZeszytyNaukoweAON”1999,nr2,s.232,235.
13
R.Zięba,Pojęcieiistotabezpieczeństwapaństwawstosunkachmiędzynarodowych,„Sprawy
Międzynarodowe”1989,z.10,s.49‒50.
14
M.Cieślarczyk,Niektórepsychospołeczneaspektybezpieczeństwa,wyzwań,szansizagrożeń,
op.cit.,s.15.
15
R.Zięba,Pozimnowojennyparadygmatbezpieczeństwa,[w:]Bezpieczeństwomiędzynarodo-
wepozimnejwojnie,R.Zięba(red.),op.cit.,s.26.
48
