Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
IZałożeniabadawcze
BTobiasz-Adamczyk(2000)zachowaniazdrowotnezdefiniowałajakowszelkie
czynności,któremająnaceluutrzymaniezdrowialubjegoprzywrócenie,atakże
wszystkiereakcjejednostkiwywołanepogorszeniemsięsamopoczucia,występo-
waniemdolegliwościlubobjawówchorobowychZachowaniemożezostaćokre-
ślonejakozdrowotne,kiedywystępujeelementświadomegoudziałuczłowieka
wrealizowaniucelówzdrowotnych(Dolińska-Zygmunt2000)
IHeszeniHSęk(2007),biorącpoduwagęzasadykonstruowaniapojęcia
„zachowaniazdrowotne”,ustaliłykryteriaichklasyfikacjiZachowaniazdrowot-
nemożnazatemdzielićzewzględuna:
•funkcjęzachowaniawzględemzdrowia–korzystnąlubniekorzystną;
•poziomorganizacjibehawioralnej–nawyklubczynność;
•poziomświadomościicelzachowania;
•poziomzdrowia,wstosunkudoktóregopodejmujesięzachowanie;
•pełnionąrolęspołeczną;
•treśćzachowania,sferężyciaiaktywności(s98)
Autorkizwracająuwagę,żezpunktuwidzeniapsychologiizdrowiaistot-
nyjestpodziałnanawykiiceloweczynnościzdrowotneZanawykiuważasię
zachowaniabędącewynikiemprocesówsocjalizacyjnychikulturowychTen
typzachowańwykształcanyjestodnajwcześniejszychlatiprawdopodobnieto
jednaznajstarszychkategoriizachowańzwiązanychzezdrowiem,ponieważ
manaceluzapobieganiechorobominfekcyjnym,zakażeniom,zatruciomDo
tegotypuzachowańzaliczamynaprzykład:mycierąk,zębów,ciała,mycieowo-
cówprzedspożyciemPodkreślasię,żewtymujęciuistotnejestmodelowanie
prozdrowotnychzachowańzwiązanychzpodejmowaniemaktywnościfizycznej
wwolnymczasieNatomiastzachowaniacelowe,inaczejintencjonalne,toczyn-
nościzdrowotne,któreczłowieknabywawtokurozwojuwmomencie,gdynowe
rolespołeczneokreślająnowezadania,naprzykładświadomadecyzjaopoczę-
ciudzieckaiceloweprzygotowaniedojegourodzeniawaspekciezdrowotnym
Dokonującpodziałuzachowańzdrowotnych,możemyrównieżwyodrębnić
zachowaniawsytuacjizdrowia(promującezdrowie,profilaktyczne)izachowa-
niawsytuacjichoroby(poszukiwaniediagnozy,pomocy,wejściewrolęchorego,
samoleczenie)(Heszen,Sęk2007)
Jednaznajwcześniejszychklasyfikacjizachowańzdrowotnychzostałaopra-
cowanaprzezSVKaslaiSCobba(1966,za:Binkowska-Bury,Więch2016)
Dokonalioniwyróżnieniatrzechstanówświadomościczłowieka:stanpełnego
zdrowia(„jestemzdrowy”),stanzłegosamopoczucia(„czujęsięchory”)istan
choroby(„jestemchory”)Wtymujęciu:
