Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
IZałożeniabadawcze
Wkształtowaniuzachowańzwiązanychzezdrowiemjednostkiistotnąrolę
przyjmujązasobyosobiste,awśródcechosobowościsprzyjającychzachowa-
niomnegatywnymdlazdrowiawymieniasię:niedojrzałośćemocjonalną,niską
odpornośćnastres,nadmiernązależnośćodinnych,trudnościwwyrażaniu
uczuć,wysokipoziomniepokoju,poczucieizolacji,niskąsamoocenęZzachowa-
niamizdrowotnymiponadtododatniokorelują:poczuciekoherencji(imwyższe
poczuciekoherencji,tymbardziejprozdrowotnystylżycia);optymizmżyciowy
(mapozytywnywpływnazdrowiepsychiczneifizyczneczłowieka,ponadto
motywujedorealizacjizachowańprozdrowotnych);poczuciewłasnejskutecz-
ności(imwyższeprzekonanieomożliwościzrealizowaniacelu,tymsilniejsza
motywacjadopodjęciaokreślonegozachowania);wewnętrzneumiejscowienie
kontrolizdrowia(osobywykazującewewnętrzneumiejscowieniekontrolizdro-
wiawykazująsilniejszepoczucieodpowiedzialnościzawłasnezdrowie,sąbar-
dziejautonomicznewpodejmowaniudecyzji,częściejangażująsięwaktywność
prozdrowotną)(Juczyński,Ogińska-Bulik2003)
ZachowaniazdrowotnestanowiąelementstylużyciaASiciński(2002)
definiujestylżyciajako„zespółcodziennychzachowań(sposóbpostępowania,
aktywnośćżyciową),specyficznydladanejzbiorowościlubjednostki(treśćikon-
figuracjęowychzachowań);ainaczejmówiąc:charakterystycznysposóbbycia
odróżniającydanązbiorowośćlubjednostkęodinnychNacałość,jakąstanowi
stylżycia,składająsięprzytym:zachowanialudzizróżnicowanecodozakresu
iformy(awłaściwie:ciągitychzachowańnakierowanenaokreślonecele,awięc
«czynności»,«działania»;motywacjęowychzachowań(przypisywaniemznacze-
niaiwartości);atakżepewnefunkcjerzeczybędącychbądźrezultatami,bądź
celami,bądźinstrumentamiowychzachowań(którym,wzwiązkuztąrolą,rów-
nieżprzypisujesiępewnewartości)”(s22–23)
Wyróżniasięprozdrowotnestyleżycia(prozdrowotnadieta,aktywność
ruchowa,racjonalnywypoczynek,unikaniezachowańantyzdrowotnychisto-
sowaniekonstruktywnychstrategiiradzeniasobiezestresem)orazantyzdro-
wotnestyleżycia(tendencjadorywalizacjiinastawienienaosiąganiesukcesów
zawodowych,pośpiech,nieradzeniesobiezestresem,korzystaniezużywek)
WujęciuIHeszeniHSęk(2007)„stylzachowaniazwiązanegozezdrowiem
jestwięcodbiciemprocesówsocjalizacyjnychiskładasięzutrwalonychwjed-
nostcewzorównawykówpozytywnielubnegatywniezwiązanychzezdrowiem”
(s103)Podkreślićnależy,żezdrowotnystylżyciauwarunkowanyjestzarówno
czynnikamiindywidualnymi,jakispołeczno-kulturowymiWCockerham(2001
za:Taranowicz2010)uważa,żenaprozdrowotnystylżyciaskładająsiękolek-
tywnewzorypowiązanychzezdrowiemzachowańwybieranychzdostępnych
