Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
PiotrRudkouskiOP
nie”,leczwpewnymsensiewyprzedzanie,jeślizważymy,iżliczbakatolików
naBiałorusijestszacowanana15–18%mieszkańcówRepublikiBiałoruś,
aliczbaprotestantówna2–4%(prawosławnychzaś50–75%).Ponieważ
wbadaniachsocjologicznychpróbkamusibyćreprezentatywna(zbiórosób,
którebiorąudziałwbadaniu,musiwprzybliżeniuodzwierciedlaćwyznanio-
weproporcjespołeczeństwa),wynikaztego,iżKościołowikatolickiemuufa
conajmniej15%niekatolików,aKościołomprotestanckimufaconajmniej
10%nieprotestantów(podczasgdyliczbaosóbufającychCerkwiprawosław-
nejmniejwięcejpokrywasięzliczbąprawosławnychwkraju).
Drugipowód,dlaktóregowartopodejmowaćtematykęoddziaływaniare-
ligiinaprocesyspołeczno-polityczne,jestbardziejbanalny:istniejewyraźny
popytnategotypurefleksje.Wystarczywejśćnaświeckielubreligijnefora
internetowe,żebysięprzekonać,iżkwestietypu„Kościółapolityka”,„Koś-
ciółidemokracja”,„Religiaiwładzaświecka”ciesząsięnajwiększąpopular-
nością,afora,naktórychsąoneomawiane,wręczwrąodgorącychdyskusji
ipolemik.
Niniejszytekstniebędziewyczerpującąanaliząwszystkichaspektów
wzajemnegooddziaływaniaprocesówreligijnychispołeczno-politycznych
naBiałorusi,leczpróbąujęcia„potencjałudemokratyzacyjnego”,tkwiące-
gowKościołachróżnychwyznań,przedewszystkimwprawosławiuikato-
licyzmiejakodominującychwyznaniachnaBiałorusi.Pytanieo„potencjał
demokratyzacyjny”religiijesttuzadanewkontekściekonstatacji–codo
którychchybaniemadużychwątpliwości–iżsystemspołeczno-polityczny
naBiałorusijestautorytaryzmemotendencjachtotalitarnych.
Podjęciesiępostawionegotutajzadaniawymagajednakpewnejostrożno-
ści.Zawszeistniejebowiempokusatraktowaniareligiijakjednejzsił(wręcz
partii)politycznych,atobyłobynieuprawnionąredukcją.Religiamawłasną
specyfikę,któraróżnijązarównoodsystemówideologicznych,jakiodru-
chówstrictepolitycznych.Abyuniknąćtegotypunieporozumień,proponuję
uprzednierozważeniebardziejpodstawowegopytania:jakiegotypuwpływu
możemysięracjonalniespodziewaćporeligii?Comamynauwadze,mówiąc,
iżreligiasprzyja/niesprzyjatymczyinnymprocesom?
1.Religiajakoczynnikpośredniegowpływunażycie
społeczno-polityczne
Czasy,kiedyKościółwpływałnapolitykębezpośrednio,jaksięzdaje,minęły
bezpowrotnie.Wielowiekowykonfliktmiędzywładząduchownąiświeckąza-
kończyłsięobustronnymkonsensemcodotego,żeKościółmabyćoddzielony
