Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wokresienowoczesności,jakofazierozwojuspołeczeństwkapitalistycz-
nych(por.Ziółkowski,2000;Giddens,2007;Sztompka,2005),procesinstytu-
cjonalizacjibiografiijednostki(Kohli,1985,1986)wyznaczałprzewidywane
biegiżyciaorazokreślałrodzajizakresuniwersalnychdoświadczeńczłowie-
kacharakterystycznychdladanejfazyżycia.Etappóźnejnowoczesności,
związanyzprzełomemhumanistycznymwnaukachiświadomościspołecz-
nej,otworzyłmożliwościwiększegozindywidualizowaniabiografiijednost-
kowej.Wepoceponowoczesnejzaś(por.Baumann,1997,2006,2007a,2007b;
Melosik,1995)narastającymtendencjomindywidualizacjiludzkiegożycia,
pluralizacjikulturowejtowarzyszyodstrukturyzowanieróżnychformżycia,
cooznacza,żeperspektywyfunkcjonowaniaczłowiekaprzestająbyćregla-
mentowaneprzezwarunkispołeczno-ekonomiczne,akreowaniewłasnej
oryginalnejbiografiistajesięmożliwe(por.Bauman,2000a;Beck,2002).Pro-
cestenwymagapowiązaniawwymiarzejednostkowymtrzechperspektyw
czasowych–przeszłości,teraźniejszościiprzyszłości,wymagaświadomego
kierowaniawłasnymżyciem,związanegoznimanalizowania,projektowa-
nia,podejmowaniaczynnościpreparacyjnychirealizacjiwytyczonychcelów.
Badaniaprzedstawicielinaukspołecznychuwidaczniająwyraźneróżnice
wewzorachbiografiiróżnychgrupspołecznychposzczególnychokresów,
jakiwielośćowychwzorcówwkulturzewspółczesnychspołeczeństw.Jestto
zjawiskonierozerwalniezwiązanezpojawieniemsięnowego,nieprzejrzy-
stegoładuspołecznego,wktórymsytuacjaspołeczno-kulturowaprowadzi
dopozbawienialudzipewności,brakuzakorzenieniawprzeszłości,dyso-
nansówmoralno-etycznychiwielościwzorówżycia(Bauman,2000a;Beck,
2002;Giddens,2001;Piorunek2006a,2006b).
Socjologowiezajmującysiębiografiączłowiekawskazująnapewnezja-
wiska,któresącharakterystycznedlaprzebiegużyciaczłowiekawnowoczes-
ności(Hajduk,2001,s.51-52;por.teżHajduk,1996):
•wzrosłoznaczenieczasowo-segmentowegoprzebiegużyciajakospołecznejinstytu-
cji;fazyprzebiegużyciastałysięważnymispołecznymizasadamiporządkowania
ciąguzdarzeńwprzebiegużyciajednostki(...),
•fazy(uczasowienie)przebiegużyciazorientowanesąnapodziałchronologiczny,na
wiekżycia;oznaczatochronologiczniestandaryzowanyprzebiegżycianormalnego
(...),
•uczasowienieichronologizacjasąaspektemspołecznegorozwoju,uwalnianiasię
indywiduumodspołecznychprzywiązań(np.stanowolublokalniezorientowa-
nychformacji(...),
•przebiegżycianormalnegozorganizowanyjestwedługzasadyosiągnięć;fazy:dzie-
ciństwo,młodość,aktywneżyciedorosłe,starość–odzwierciedlająosiąganypodział
trzyczęściowy:przygotowaniedopełnieniarólczłowiekadorosłego,aktywność
zawodowa,emerytura,
•ponadlinearnymipodziałamiutrzymujesięheterogeniczniewytworzony,biogra-
20
