Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
27
bezznaczeniabyłteżaspektekonomiczny-reglamentacjawpewnymstop-
niuosłabiałakoniecznośćzaopatrywaniasięnaczarnymrynku.Wszystkoto
miałoniewątpliweszerokieprzełożenie(np.przeznastrojepracowników)
takżenafunkcjonowanieinnychdziałówgospodarki.Kryteriumuzyskania
tegoefektubyłojednakskrupulatneprzestrzeganiewarunku,żesumaprzy-
znanychprzydziałówmusiałabyćmniejszaodglobalnejwielkościdostawna
zaopatrzenierynku.Tylkowtakimwypadku,uwzględniającubytkipowsta-
jącemiędzyprocesemprodukcjiisprzedaży,możnabyłootrzymaćpozytyw-
nyefektwprowadzeniakartek.Niespełnienietegowarunkuskutkowało
brakiemmożliwościrealizacjiprzydziałów,prowadziłodocałkowitejutraty
pozytywnegoaspektuwprowadzeniareglamentacjiiwsposóbznacznyza-
ostrzałowcześniejszekonflikty.Takiesamekonsekwencjeprzynosiłapróba
obniżenianormprzydziałów.
Pozytywnymaspektemhandlureglamentowanegobyłotakżezamro-
żeniepopytunaokreślonymprzezwładzepoziomie(wynikającymzich
możliwościpodażowych)iuzyskanieczasupotrzebnegodoodbudowyryn-
kuwjegotradycyjnejformie.Działaniatemogłybyćprowadzonezarówno
wobszarzezwiększeniapodaży,jakiekonomicznegoograniczeniapopytu.
Reglamentacjawtymwzględziepozwalałatakżenaodbudowęzapasów
towarównadszarpniętychwokresiepanikirynkowej.
Reglamentacjabyłateżnarzędziemłagodzącymspołecznekosztynie-
zbędnychregulacjicenowych.Dziękiniejmożnabyłotworzyćnapewien
czasrynekrównoległy,zabezpieczającyprzedszokiemcenowym,ajedno-
cześnieprzyzwyczajającydonowychcen.Handelreglamentowanyograni-
czałtakżeniebezpieczeństwopanikirynkowej,zawszenasilającejwykup
artykułów,naktóremiałyzostaćpodniesioneceny.
Wreszcie-oczymjużwspomniałem-dziękikartkommożnabyłoregu-
lowaćsprzedażtowarów,naktórepopytstaranosięcelowoograniczyć.
Dobrymprzykłademtegobyłyużywki.Mogłybyćonereglamentowaneza-
równozewzględunaichdeficyt,jakizewzględunakoniecznośćwygospo-
darowaniaspecjalnejpulizaopatrzeniadlaokreślonej,ważnejzpunktu
widzeniawładzgrupyspołecznejlubzawodowej(coodbywałosiękosztem
pozostałychgrup).Reglamentacjazewzględówspołecznych,wywodzących
sięzchęciograniczenianegatywnychskutkówspołecznych,mogławyklu-
czającodotknąćmłodzież.Innymprzykłademcelowegoograniczaniapopy-
tubyłachęćzapobieżeniawykorzystywaniupewnychtowarówniezgodnie
zichprzeznaczeniem(takbyłonp.w1981r.zproduktamizbożowymi,które
nawsiczęstowykorzystywanojakopaszę)41.
Oczywiściehandelreglamentacyjnyniósłzesobącałąmasęskutków
negatywnychdlagospodarkiispołeczeństwa.Rzecząnajistotniejsząbyłoto,
żetegotypurozwiązaniestałowcałkowitejsprzecznościzpodstawowymi
41Ibid.,k.49-52.
